1e zondag veertigdagentijd: Deuteronomium 26,4-10, psalm 91, Lucas 4, 1-13

De Geest bracht hem naar de woestijn, een plaats van afzondering en ontbering . De woestijn als plaats waar je met jezelf geconfronteerd wordt en waar je de waarheid noodgedwongen onder ogen moet zien. Een woestijnvader, een monnik in de eerste eeuwen van het christendom , heeft dit zitten in eenzaamheid vergeleken met een glas water waar veel zand in is gekomen.’ Ga zitten, houd het stil, roer niet langer in het glas. Langzaam bezinken de korreltjes, het water wordt doorzichtig; na een poosje kun je elk zandkorreltje onderscheiden op de bodem van het glas’. Het is een beeld van tijd nemen om te ontdekken om tot onderscheid te kunnen komen, om je leven te verhelderen. Je zou het een beeld kunnen noemen van de Veertigdagentijd.Jezus gaat ook naar de woestijn, letterlijk staat er: ‘ Hij wordt door de Geest naar de woestijn gevoerd en wordt beproefd door de Duivel’. Het is opvallend hoe Geest en duivel samengaan. Blijkbaar liggen die dicht bij elkaar, kansen en mislukking, goed en kwaad. Het is wat ons dagelijks overkomt, we worden meegenomen en beproefd. Wat zijn die beproevingen? Hoe gaan we hier mee om? In de lezing van vandaag horen we er drie.
Allereerst wordt Jezus uitgedaagd van stenen brood te maken. Je zou het de verleiding van de techniek kunnen noemen. Ja ook wij kunnen ontzetten veel . Technisch zijn we tot van alles in staat. Denken we alleen maar eens aan de medische techniek, iets om dankbaar voor te zijn ,maar Jezus zegt: ‘ de mens leeft niet van brood alleen’. Er is meer dan techniek, er is ook nog iets van zorg van betrokkenheid.
In de tweede verleiding gaat het over macht , politieke en financiële macht. En ja het is goed dat er leiders zijn, dat er bestuurd wordt. Het is goed dat er bedrijven, landen, organisaties zijn en dat er gestuurd en geregeld wordt . Maar waar de macht verheerlijkt wordt, waar eigen gewin voorop komt te staan, waar achter allerlei vlaggen aangelopen wordt, waar tirannen, sluwe politici , foute industriëlen, het voor het zeggen krijgen, daar heeft het onze wereld groot verdriet en ongeluk gebracht. Jezus zegt: ‘aanbid alleen God en niemand anders'. Het is goed om je talenten in te zetten, maar je bent niet meer of minder, ieder mens is de moeite waard. Er is er maar één die

10 maart 2019, Jos Oostrik

aanbeden mag worden en dat is God. Jezus zelf zegt hierop een later moment in zijn leven over: ‘Mijn koninkrijk is niet van deze wereld’. Hij is een koning op en ezel.
In de derde beproeving gaat het over vrome mensen, mensen die door aanbidding uit zijn op eigen belang. Wij kennen allemaal maar al te goed de voorbeelden van degenen en soms zijn we het zelf, die zich via vrome praat van alles toe-eigenen en hun zin doordrijven. Met teksten als, ‘Dat staat toch in de Bijbel’ of ‘God zou dat gewild hebben’. De naam van God wordt hier gebruikt om te manipuleren. Juist binnen kerk en geloof is dit een veel voor komende houding, een vorm van klerikalisme. Het is ook deze vorm van manipuleren die in het grote schandaal van het seksuele misbruik door daders werd gehanteerd. God vindt het goed. Afschuwelijk.
De geest voerde hem naar de woestijn en de duivel beproefde hem. Jezus wijst techniek, macht , vroomheid niet af, Hij zegt niet dat het fout is, maar hij ziet het als een uitdaging. Bij alles wat ons overkomt, wat we ondernemen, mogen we ons de vraag stellen: ‘Wat ben ik aan het doen, waarom doe ik het zo en niet anders? Als leerling van Jezus zou deze vraag kunnen luiden: Hoe zou God hier tegenaan kijken?. Bij alles wat ons overkomt gaat het om de relatie met het onnoembare, met God, Het leven is meer dan bezit, meer dan macht, meer dan vroomheid, het leven heeft een ander perspectief. Beproeving is niet alleen vervelend , het geeft ook reden voor beweging, verandering en groei. De geest en de duivel zitten dicht bij elkaar, het vraagt ervaring en onderscheiding der geesten om tot leven te komen zoals het bedoeld is.
Hoe kun je tot deze onderscheiding der geesten komen? In de traditie van kerk en geloof is onderscheiding der geesten een oude discipline. Het kan helpen je terug te trekken op een stille plaats, een vorm van woestijn te zoeken en afstand te nemen. Het kan helpen om een begeleider te hebben die met je mee kijkt en luistert, maar voor alles vraagt het om stilte en meditatie. Met het beeld van de woestijnvader en het glas water. Ga zitten en houd het glas van het leven stil. Laat de korrels van alles wat je overkomt zakken en het water wordt helder. Moge het ons gegeven zijn. Naar boven

2e zondag van de veertigdagentijd:
Genesis 15: 5-12, 17 – 18;Lukas 9: 28-36

Wat we vandaag gehoord hebben over de Gedaanteverandering op de Thabor staat natuurlijk in het Evangelie volgens Lukas eerder dan het lijdensverhaal dat in hoofdstuk 22 van Lucas begint. Die gedaanteverandering viel in het deel van Jezus openbare leven waarin verteld wordt over de dagen van zijn eerste successen, ook al wordt er toch al rekening gehouden met donkere wolken aan de horizon.

Want Petrus’ enthousiaste verhaal over hoe de boodschap van Jezus werd ontvangen werd onderbroken doordat Jezus gaat praten over Zijn lijden en de afwijzing van de kant van de religieuze autoriteiten en Hij voegt er aan toe dat wie Hem wil volgen ook het kruis moet dragen.

Zo vertelt Lucas het in wat hij schreef over de blijde boodschap, die Jezus preekte: Zijn woorden en werken trekken grote menigten aan, maar Jezus onderdrukt de gespannen verwachtingen van zijn leerlingen met een aankondiging van wat Hem en hen te wachten staat. Het verhaal van de gedaanteverandering is een mengsel van een soort schouwspel en de harde werkelijkheid. De leerlingen zien de mooie kanten en Jezus probeert hun ook de andere kant te laten zien. 

Jezus neemt alleen Petrus, Jacobus en Johannes mee en beklimt met hen een berg en bergen zijn traditioneel een plaats van ontmoeting met God en het goddelijke. Jezus hoopte dat zij daar beter in staat zouden zijn om te zien wie Jezus is en hoopte Hij dat zij bereid waren om te leren wat daar de gevolgen van zijn. Alleen… ze vallen in slaap. Leerlingen van Jezus hebben de neiging om op beslissende momenten in te dommelen. Denk maar aan de nacht in de tuin toen Jezus gevangen genomen werd.

Vallen wij ook in slaap of sluiten we op de belangrijkste ogenblikken onze ogen? De leerlingen leefden soms in een droomwereld: ze waren Jezus gevolgd en hadden hun eigen dromen over de grote veranderingen waar Jezus voor zou zorgen. Na de eerste wonderen dachten ze dat Hij zou zorgen voor wat ze graag wilden zien en wat hard nodig was, namelijk: verbetering van de wereld; rijke oogsten om steeds meer hongerige mensen te voeden; een nieuwe orde waarin armen niet langer de slachtoffers van de machtigen zouden zijn.

Maar… de leerlingen waren in slaap gevallen tijdens Jezus’ gesprek met Mozes en Elia. Ze misten dus wat er gezegd werd over Zijn latere leven en wat er allemaal zou gebeuren in Jeruzalem. Ze misten de belangrijke details over hoe alles anders zou worden door Jezus’ dood en verrijzenis. Toen Jezus zijn kruis moest dragen waren er geen leerlingen om Hem te helpen dat samen met Hem te dragen. Ze waren in slaap gevallen op de berg en later in de tuin.
Als ze wat vaker wakker waren gebleven tijdens Jezus’ prediking over Zijn 

17 maart 2019, Antoon Boks OP

latere lijden en bij Hem gebleven waren toen Hij zijn kruis droeg, dan zouden ze zijn verrijzenis niet hebben gemist en hadden ze toen al gezien dat dit het echte nieuwe leven zou zijn, dat Hij hun allen zou brengen. Dan waren ze wakker beter in staat geweest om deze werkelijkheid onder ogen te kunnen zien. Want de gedaanteverandering was een voorafbeelding van Jezus’ opstanding en Jezus hoopte dat Zijn leerlingen als is het maar later dat zouden zien. Dan zouden zij veranderen en de wereld zou door hen worden veranderd zodat voedsel zou worden gedeeld, de armen zouden worden behandeld met liefde en respect. Iedereen, oud of jong, vrouw of man, arm of rijk, ziek of gezond zou belangrijk zijn. Het licht van de opgestane Jezus zou hen allemaal veranderen, zodat zij ook anderen zouden kunnen veranderen en zo zou het koninkrijk van God op aarde werkelijkheid worden.

Gedurende de veertigdagentijd moeten wij er voor zorgen dat we betere leerlingen worden. We moeten leren onze ogen te openen en de tijd van het leven in een droomwereld, waarin we valse begrippen van glorie hebben, achter ons te laten. We moeten wakker blijven. We moeten proberen iedere dag te zien wat het in ons leven betekent, dat we leerlingen van Jezus zijn. Als we wakker blijven, zorgen we er voor dat we ook hier niet in de droomwereld blijven leven. Want we kunnen brood en wijn nemen en enkel en alleen de warme, geruststellende gloed van de gedaanteverandering op die bergtop zoeken, of… we kunnen aanvaarden dat de Eucharistie ons iedere keer weer omvormt en ons zo toont hoe we kunnen zorgen voor echte verandering in ons zelf en in onze omgeving.

In de veertigdagentijd denken we na over nu en de toekomst. We denken ook aan het verleden en wat we deden. Dat mogen we moedig onder ogen zien, want Jezus is echt verrezen en daarom mogen we leven zoals Paulus dat schreef in zijn brief aan de Romeinen: “Ik ben ervan overtuigd dat noch de dood noch het leven, noch engelen noch machten, noch wat is, noch wat komt, geen macht in de hoogte of in de diepte, noch enig ander schepsel, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God die in Christus Jezus onze Heer is (Rom. 8:38-39)”. 

Het kan zijn, dat we meerdere malen de afwezigheid van God in ons leven voelen. Iedere persoon, iedere familie, vele volkeren op de wereld, wij… kunnen allemaal onze vervelende dingen opschrijven. Hoort God onze oprechte gebeden inderdaad? Soms zijn we beslist wel geneigd om te twijfelen aan het verbond waarin God beloofde dat Hij er altijd voor ons zou zijn. Maar we worden steeds gevraagd om te vertrouwen dat genade en barmhartigheid het einde van het verhaal zal zijn, ondanks dat het soms lijkt dat het tegendeel waar is. Het vieren van de Eucharistie vandaag verklaart en herinnert ons aan hoe ver God bereid is te gaan om ons de verzekering te geven dat Hij Zijn belofte zal houden; die belofte, die Hij lang geleden als een afspraak, een verbond met ons heeft uitgesproken.
Moge dat iedere dag werkelijkheid worden in ons leven.Naar boven

3e Zondag van de Veertigdagentijd:
Exodus 3,1-15; Lucas 13,1-9

De lezingen van vandaag kun je samen vatten onder het kopje: zorg hebben voor de ander, voor mensen, voor de Schepping. Mozes wordt geroepen om de zorg voor het Israëlische volk op zich te nemen en Jezus roept ons op te zorgen voor de vijgenboom, als beeld om met open oog en oor in de wereld te staan ten opzichte van alles om je heen; Hij spoort aan geduld te hebben.

Geduld lijkt geen eigenschap die vandaag de dag erg populair is. Alles moet snel, goed en flitsend verlopen. Iedereen reageert overal op en heeft over van alles een eigen mening. Afgelopen week is dat zowel rond de verschrikkelijke aanslag in Utrecht als bij de Provinciale verkiezingen wel weer heel erg opgevallen. Behalve de afschuw, de schrik en het verdriet maandagmiddag circuleerden er al snel ontzettend veel speculaties, verhalen en conclusies. En eigenlijk past hier alleen maar een houding van: (naast hulpverleners hun werk te laten doen) rustig blijven, respect voor slachtoffers en geduld opbrengen tot er een aantal zaken duidelijk worden. En rond de verkiezingen buitelden de oproepen, verwijten en dreigende taal over elkaar heen. Rust – geduld!! In de perikoop van vandaag roept de Eeuwige Mozes. Het verhaal van God met mensen, met zijn volk Israël, is in een impasse geraakt. Het volk zucht onder de slavernij van de farao. Mozes, opgegroeid aan het hof, kent de situatie ter plekke en is de aangewezene om er iets aan te kunnen doen. Maar hij is het land ontvlucht en heeft zich teruggetrokken als een anonieme herder. Maar zo gemakkelijk laat God zich niet afschepen. God ziet en hoort de ellende van zijn volk. ‘Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, de jammerklachten om zijn onderdrukkers gehoord; ja, Ik ken zijn lijden. Ik daal af om mijn volk te bevrijden’. De Eeuwige is begaan met zijn mensen en heeft mensen nodig om dit vorm te geven. Mozes wordt geroepen, mag staan op heilige grond, hij wordt gewezen op zijn verantwoordelijkheden en smoesjes worden niet geduld. Hij kan en mag niet langer weglopen. God maakt zich aan hem bekend als DE GOD DIE ER ZAL ZIJN. Een mooiere naam bestaat er niet: Ik ben die is – Ik zal er zijn – voor jou, voor u, voor iedereen. 

Een onooglijke doornstruik, in vuur en vlam, wordt midden in de woestijn heilige grond waar een Godsontmoeting plaats vindt. 

De vijgenboom in het Evangelie lijkt net zo onooglijk. Hij is zelfs verdord. Hoe kan deze grond heilige grond worden? Een druk verkeersplein midden in een grote stad kan opeens heilige grond worden omdat mensen hier bloemen leggen, teksten, kaarsjes, bij elkaar komen om het verdriet te delen en te uiten. En te laten merken – zo willen wij dit niet. Dit mag eigenlijk niet gebeuren. De werker in de wijngaard kijkt zo naar zijn vijgenboom. Ja, inderdaad, hij heeft al drie jaar geen vrucht meer gedragen maar…………..............……als ik er nu nog eens goed voor zorg:

24 maart 2019, Ineke van Cuijk OP

 de grond omspit en er mest opbreng…….misschien draagt hij dan volgend jaar vrucht. 

Lucas wil ons vandaag duidelijk maken dat Jezus op een andere manier kijkt, handelt en oordeelt. Blijkbaar zijn er een aantal recente gebeurtenissen geweest die veel opschudding veroorzaakt hebben. Pilatus heeft Galileeërs laten ombrengen, zij brachten offers in de tempel en werden door de soldaten van Pilatus met getrokken zwaarden vermoord en het bloed van die mensen vermengden zich met het bloed van de dieren. Grote schande…… Bij de bouwwerkzaamheden in de toren van Silóam in Jeruzalem zijn bouwvakkers omgekomen. Er lagen achttien mensen onder het puin. En ook daar zal iemand net toevallig die dag daar gewerkt hebben net zoals iemand misschien de dans ontsprongen is omdat hij ziek was. Die verhalen klonken afgelopen week ook. Je zat net in die tram omdat je auto in de garage was en er zullen mensen geweest zijn die nèt die tram gemist hebben. En zoals zo vaak bij dergelijke gebeurtenissen – er wordt volop gespeculeerd. Hoe komt dat nu? Wiens schuld is dat? En veel Joden dachten: ‘het zal wel een straf van God zijn!’ Herkent u het……er lijkt niets veranderd in 2000 jaar. Jezus komt hier fel tegen in opstand. Natuurlijk is dat niet de straf van God. Jezus roept ons op om op een andere manier in de wereld te gaan staan. Niet met een wijzende vinger…..zie je wel………..Nee, neem wat afstand, heb geduld, kijk eens met een andere bril. 

De God van Jezus laat ons nooit los en gelooft altijd in onze toekomst. Hij ziet onze inspanningen en pogingen om te veranderen, het beter te doen en iedere keer opnieuw te beginnen. Jezus roept ons voortdurend op om te veranderen, zodat we het beste uit onszelf kunnen halen.
De gelijkenis van de vijgenboom biedt hoop. De werker in de wijngaard belooft te doen wat in zijn vermogen ligt om deze boom vrucht te laten dragen. Meer kan hij niet. Meer hoeft niet. Ga niet op de stoel van God zitten om te oordelen of te veroordelen: denk na, heb geduld en bekeer je! In plaats van te denken dat het een straf voor die achttien bouwvakkers is, kun je beter je energie aanwenden voor de slachtoffers en hun nabestaanden.

Bij de onvruchtbare vijgenboom kun je twee dingen doen: omhakken want die boom neemt plek in die je beter anders kunt gebruiken of handelen zoals de tuinman. Een expert die houdt van zijn boom en ziet dat hij potentie heeft als hij maar meer zorg en aandacht krijgt. 

Destructieve krachten helpen ons niet. Wanneer wij als kinderen van God willen leven, dienen wij vol eerbied naar de Schepping en naar de mens te kijken. Dit alles met zorg te omringen, ons regelmatig op ‘heilige grond’ te weten, ook vanuit een ‘heilig weten’ IK ZAL ER ZIJN. Leer ons uw woorden kennen Heer en er naar handelen: maak ze tot licht op onze wegen. Naar boven

4e zondag van de veertigdagentijd:
Jozua 5,9-12 Lucas 15,1-3+11-32

Ben ik even blij, dat ik vandaag de predikant ben en niet hoef op te treden als notaris of als administrateur. Iedereen kent het verhaal, dat we vandaag hoorden als het verhaal over de Verloren Zoon, maar sommige commentatoren hebben gesuggereerd dat we beter kunnen praten over de veel te vrijgevige Vader. Anderen hebben gezegd, dat je maar beter kunt praten over een vader en twee zonen. Hoe we het ook noemen, we kennen het bijna van buiten.

Het begin van het verhaal is al heel erg apart. De jongere zoon vraagt zijn vader om het deel van de nalatenschap die hij bij de dood van zijn vader gaat krijgen. Die zoon doet alsof zijn vader al dood is; wat een harteloos verzoek. De meeste ouders zouden denken dat deze vader zijn kind totaal verkeerd heeft opgevoed. Maar dit is geen verhaal over hoe kinderen opgevoed moeten worden. Het heeft te maken met hoe de dingen tussen God en ons werken.

De veertigdagentijd wordt verondersteld een tijd te zijn waarin we bij zinnen komen, we beseffen dat wat we hebben gedaan soms niet goed is en daarom naar God verlangen. Wij komen bij zinnen en beslissen dat we moeten veranderen. Net als de zoon worden we uitgenodigd om iets te doen en zonder bang te zijn over de wijze waarop we bij terugkeer ontvangen zullen worden. De gelijkenis spreekt over het vertrouwen dat we daarbij zullen vinden. Ons bekeren tot God biedt een kans om te ervaren hoe genadig God is. De zoon heeft er vertrouwen in dat hij kan terugkeren, maar hij had niet verwacht dat hij een speciale behandeling zou krijgen.

De gelijkenis wil de toehoorders er toe aanzetten te vertrouwen: we kunnen aarzelen ons tot God te bekeren vooral als we weten dat het niet de eerste keer is. We kunnen zelfs aan de zuiverheid van onze motieven twijfelen en aan de oprechtheid van onze wens om ons te bekeren.

Als we zo denken… let dan maar eens op de redenen die de zoon had om terug te gaan naar zijn vader: zijn lege buik herinnert hem aan zijn vader bij wie de werknemers meer dan genoeg te eten hadden. Misschien kunnen we ook even nadenken over onze motieven, dat kan geen kwaad, maar… de gelijkenis zegt: bekeer je tot God. Die zal je terugkeer makkelijker maken. Als we het over God hebben dan is zelfs het denken aan omkeren en weer naar huis gaan een genade van God. Ook de gelijkenis lijkt dat te zeggen, als hij zich herinnert dat zijn vader vrijgevig is zelfs voor de werknemers. Zich herinneren hoe gul zijn vader is, is al een genade, die de jongen er toe aanzet om in te pakken en naar huis te gaan.
Wanneer we ons keren naar God, krijgen we een warm welkom. Het verhaal kan ook anders verteld worden. Dan zou het verhaal kunnen eindigen met de omhelzing tussen vader en zoon en "toen begon het feest."
Maar… dan komt de oudste zoon naar huis. Hij heeft hard en verantwoordelijk gewerkt. Elke ouder zou trots op zo'n kind geweest zijn. In tegenstelling tot zijn broer leerde hij van zijn ouders om hard te werken en te leven volgens hun verwachtingen. Maar wat hij niet erfde van

31 maart, Antoon Boks OP

2zijn vader en zijn moeder was hun grote vergevingsgezindheid en hun goede hart. Ondanks de hardheid van zijn zoon, geeft de vader het niet op, net zoals hij dat ook niet deed bij zijn jongere broer. De vader gaat nog een keer naar buiten op zoek naar zijn andere zoon. Deze wil alles met andere ogen bekijken, dus wat zijn broer deed en wat hij al die jaren heeft geleerd over zijn vader. 

We lijken allemaal een beetje, nee niet op een van de twee, maar op beide broers. Hoeveel keer zijn we vrolijk en onvolwassen onze eigen weg gegaan, zijn we op ons gezicht gevallen en waren we dankbaar en verrast toen we bij zinnen kwamen en terugkeerden naar God die geduldig op ons stond te wachten? We hebben ook die andere kant in ons: wij zijn niet de grootste zondaars van de wereld. Wij zijn waarschijnlijk vrij nette mensen, als het gaat om religieuze en burgerlijke regels. We kunnen zelfs hebben bijgedragen aan de vastenactie en nog een paar liefdadige programma’s ondersteund. Er is echter altijd het gevaar dat we ons min of meer verplicht voelen om die goede dingen te doen en minder iets voelen om dankbaar te zijn tegenover God die steeds zo gul voor ons is. We kunnen ons voelen als de oudste zoon die al die jaren zijn vader zo goed heeft gediend.

Er is geen echte liefdevolle relatie te zien van een kind tot zijn ouder in de manier waarop die oudste zoon spreekt over hoe hij met zijn vader heeft geleefd. Blijkbaar moeten de twee broers bij zinnen komen. Om de een of andere reden moesten ze terug keren in het huis van de vader.De gelijkenis spreekt vertrouwen uit, dat we ons afkeren van ons eigen doen en laten en ons weer naar God keren in deze veertig dagen. De gelijkenis moedigt ons aan te verwachten dat God Zich zal gedragen als de ouder die ernaar verlangt om ons terug te zien en op ons wacht. De gelijkenis spoort ook het oudere kind in ons aan om ons te verheugen in een broer of zus die weer bij zinnen komt. We willen samen leven met hen van wie wij weten dat ze worstelen om los te komen van b.v. hun verslavend gedrag. Wij zullen mensen willen steunen die fysiek of emotioneel van huis zijn weggelopen. Wat verwachten ze van ons op dit punt in hun leven? We willen open staan tegenover degenen die hun land moesten verlaten doordat oorlog, de economie of de natuur hen van voedsel voor zichzelf en hun gezinnen heeft beroofd. We moeten niet als de oudste zoon degenen veroordelen, die op zoek naar voedsel of werk bij ons binnenkomen.

De oudste zoon kan in zijn angst en woede gelijk hebben. Zijn vader heeft immers op een zeer onvoorspelbare manier gehandeld en heeft wat hij zijn zoon heeft geleerd aan het wankelen gebracht. Als deze vader, door wie hij is opgevoed, alle geleerde normen over boord heeft gegooid door zijn aparte aanvaarding van zijn eigenzinnige zoon, hoe kan dan deze broer voor zijn veiligheid op zijn vader vertrouwen? God is wel voorspelbaar. Die staat altijd voor ons klaar. Dus nu kunnen we allemaal leren om te leven in vertrouwen: er zal altijd vergeving voor ons zijn. Hoe dwaas wij ook handelen, we kunnen altijd vertrouwen dat God ons zal vergeven en welkom heten. Wat er ook gebeurt, God staat altijd voor ons klaar.
Mogen wij dat altijd beseffen.Naar boven

5e zondag van de veertigdagentijd:
Jesaja 43,16-21; Johannes 8,1-11

Jezus staat in de scène die geschilderd wordt in het evangelie voor een geweldig dilemma: moet hij gehoor geven aan de vraag van de omstanders die zich beroepen op de wet van Mozes om de aangeklaagde vrouw te stenigen of moet hij gehoorzamen aan het wereld-lijk gezag van de bezetters die alleen het recht hadden een doodvon-nis uit te spreken en ook te voltrekken?

Er is niet bedreigender dan een anonieme menigte die over een mens heen valt. Die mensen profiteren van de algemene opinie en ver-schuilen zich er tegelijkertijd in want zij hoeven niet persoonlijk ver-antwoording af te leggen van hun eisen, zij blijven ‘buiten spel staan’.

Wat wij Jezus zien doen is dat hij mensen weer op hun eigen plaats zet en hij doet dat met een symbolische handeling: hij schrijft in het zand en roept daarmee de herinnering op aan woorden van de profeet Jeremia die gelezen werden op de grote verzoendag. Daar horen wij ‘wie van God afwijken, zullen in de aarde geschreven worden, omdat zij de bron van levend water, de Heer verlaten hebben’. Het betekent dat zij verloren gaan zoals woorden in het zand verdwijnen door de regen die erop valt.

Mensen die er geen behoefte aan hebben om Gods barmhartigheid deelachtig te worden moeten maar stenen opnemen om een ander te stenigen. Vandaar dat Jezus zegt: wie van u zonder zonde is, moet maar als eerste een steen gooien.

Hij verbindt dus een voorwaarde aan het voltrekken van het dood-vonnis door de omstanders te confronteren met zichzelf: wie ben jij zelf dat je een ander veroordeelt? En hij schrijft in het zand, hij wijst naar de grond en roept in herinnering dat wij gemaakt zijn uit het stof van de aarde, dat wij

7 april 2019, Henk Jongerius OP

mensen zijn met tekorten en zelf verantwoordelijkheid dragen voor ons doen en laten en oordelen over anderen. Tot tweemaal toe schrijft Jezus in het zand, zoals ook de stenen tafe-len van Mozes met de tien woorden opnieuw geschreven moesten worden vanwege de verharding van de mensen.

Het is die verharding van de opdringende menigte die Jezus aan de kaak stelt en hiermee begint hij iets nieuws zoals de profeet Jesaja ons vandaag belooft: er komt een weg door onstuimige golven, paar-den en wagens gaan teloor, het vijanddenken is afgelopen want zie, er stromen rivieren in de woestijn, de steppe die zal bloeien!

In Jezus is deze nieuwe wereld voorgoed aangebroken want wij zien dat de belagers van de vrouw afdruipen. Je kunt je niet langer verschuilen in een anonieme menigte, maar moet zelf tevoorschijn ko-men in het besef dat je een kwetsbaar en zondig mens bent die alleen maar kan leven als hem of haar barmhartigheid en vergeving wordt geboden.

Het leven gaat dood als wij elkaar de maat blijven nemen en veroor-delen, maar er komt vernieuwing en hoop op echt leven als wij elkaar weten te vergeven en erkennen dat wij allen mensen zijn die fouten maken en de aarde besmeuren.Daarom is het slot van het verhaal vol betekenis: niemand heeft de vrouw veroordeeld en ook Jezus doet dat niet, maar stuurt de vrouw naar huis met de opdracht niet meer te zondigen. Zo laat hij het oordeel aan de Enige van wie geschreven staat dat aan hem het oordeel toekomt. Wij worden naar huis gestuurd, aan onszelf teruggegeven in het besef dat wij, zoals de beide zonen uit het verhaal van afgelopen zondag, een leven lang mogen rekenen op God barmhartigheid. Dat is het hart van de wet die door Jezus nieuw geschreven en volbracht wordt. Die moge ons leven schragen van dag tot dag!Naar boven

Witte Donderdag: Johannes 13,1-15

Jezus’ leven staat op het spel. Op deze avond herdenken wij dat Hij zal worden gearresteerd, gemarteld en morgen wordt Hij ter dood gebracht. Hij weet dat zijn einde komt; de tekenen van vijandigheid van de religieuze en seculiere machten waren duidelijk. Wat kan Hij doen tegen die bedreigingen en dat naderende onheil? Hij had kunnen weglopen om Zijn leven te beschermen en later terug keren als alles wat rustiger was geworden. Wat heeft Jezus gedacht, toen Hij naar zijn leerlingen keek? Was het dan allemaal vruchteloos geweest. Was het zijn offer waard? Toen Hij besliste om door te gaan, zoals het evangelie dat vandaag zegt, kwam de vraag naar voren of Hij iets duurzaams en levens veranderend voor hen kon doen? 

Zijn leven geven voor hen zou zeker laten zien, hoeveel God-- door het offer van Zijn Zoon--, van hen en van alle mensen houdt, maar dat zou pas de volgende dag gebeuren. Hoe kon Hij vanavond tijdens Zijn laatste maaltijd met hen de betekenis van Zijn leven en hun rol als zijn leerlingen duidelijk maken? Eerst waste Hij de voeten van de leerlingen. Hij doet wat de laagste dienaar in het huishouden moest doen. Zijn boodschap is duidelijk: Hij is gekomen om te dienen en dat zou Hij het duidelijkst laten zien door Zijn leven te geven. In die nederige handeling van het wassen van hun voeten gaf Hij aan hen en ons een krachtige boodschap over de manier waarop we moeten leven als Christenen. Zijn vraag aan hen en ons is: “Snap je wat ik voor je doe?” In deze Eucharistie mogen we dank zeggen voor al die mensen van wie het leven diep geraakt is door Jezus’ voorbeeld. Zij volgden Jezus op de manier van de handdoek en die emmer met water om mensen de voeten te wassen. Ik ga ze niet opnoemen, want het zijn er in al die eeuwen miljarden geweest: een aantal bekend, maar zo heel veel meer onbekend. 

Paus Franciscus was op deze dag een keer in een jeugd detentiecentrum in Rome. Hij knielde voor een tiener, kuste de voeten die hij net had gewassen. Ik zag op de televisie die daar verslag van deed, hoe een jonge vrouw keek naar de paus, haar handen voor haar mond van verbazing voor wat de paus aan het doen was. Wij weten allemaal, dat het geen zeldzame of verrassende gebeurtenis was. Ieder van ons die vanavond hier is, heeft gedaan wat Jezus deed en ons leerde om het ook te doen. Rond deze tafel gedenken en vieren we wat God voor ons heeft gedaan in Jezus. Het brood en de beker die wij delen vervult ons met verwondering en dankbaarheid aan God. Soms vinden we het te gek voor woorden en

18 april 2019, Antoon Boks OP

kunnen we net als de leerlingen niet alles begrijpen en aanvaarden. Wat we moeten onthouden is dat Jezus een voorbeeld is voor ons. Iedere keer, dat we samen komen, vieren we dat samen en willen we ons de volle betekenis van Zijn leven herinneren en zal Zijn boodschap steeds meer werkelijkheid worden in ons. 

Petrus en die anderen in de naaste omgeving van Jezus wilden het juiste doen en moedig naast Hem staan, maar ze konden het niet. Ze waren niet moedig en sterk genoeg. Kunnen wij het wel? Op ons zelf niet, maar op deze avond en elke keer dat we bij de Heer aan tafel komen, worden we versterkt door Zijn woord en dit sacrament. Hij doet het weer voor ons, Zijn leerlingen. Hij laat ons onze angsten, aarzelingen, vooroordelen, lafheid en zondigheid overwinnen om iedere keer weer te proberen onszelf en anderen te helpen. In het eten van het gezegende en gebroken brood van Zijn Lichaam en in het drinken van de beker met Zijn Bloed, geeft Jezus Zich aan ons.

Toen Jezus brood en wijn nam, die zegende en aan Zijn leerlingen gaf, zei Hij ook: “Doe dit tot gedachtenis aan Mij." De evangelisten vertellen ons Zijn verhaal over het avondmaal om ons te helpen te begrijpen wat ‘dit’ betekent. Wat moeten wij doen ter nagedachtenis aan Hem? Natuurlijk we komen bij elkaar en we delen de eucharistische maaltijd, die Hij ons achterliet, maar bij dat eten en drinken hoort ook, dat we luisteren en begrijpen naar wat Hij ons vertelde en dat we doen wat hij ons geleerd heeft. 

Rond de tafel zaten bij dat avondmaal gebroken en zwakke mensen, waarvan er bovendien nog één een verrader was. We mogen nooit vergeten dat God met ons is, ook als we zelf gebroken en zwak, oud en vermoeid zijn. De Eucharistie houdt ons verbonden met Christus en elkaar. We mogen ook nooit vergeten dat God weet van pijn en verraad bij zoveel mensen in heden en verleden en dat God ook met ons zal zijn in de toekomst, als dat weer een keer gebeurt. Want verraad, zonde en gebrokenheid hebben niet het laatste woord omdat we geloven en hopen in de opstanding. Laten we dan elkaar ondersteunen zoals God dat bij ons doet door het gedeelde brood en de samen gedronken wijn want zo vormen wij de gemeenschap van mensen die elkaar ondersteunen en versterken als leerlingen die elkaar op welke manier dan ook de voeten wassen.
Moge dat werkelijkheid blijven of worden voor ieder van ons.Naar boven

Pasen 2019: Handelingen 10,34-43 ,Johannes.20,1-9

Het is maandagavond, plots komt het bericht binnen dat de Nôtre Dame in Parijs in de brand staat. Live via de tv volgen we wat er gebeurt. Wat een ramp. Het is een monument van wereldfaam en heel de wereld leeft mee. Ook wij herinneren ons de bezoeken aan deze prachtige kathedraal. Mensen staan op de kade, treuren over het verlies, bidden om, ja bidden om wat? In de dagen erna wordt er geschreven en gesproken over de betekenis van dit monumentale pand. Plotseling wordt duidelijk dat dit gebouw staat voor veel meer dan een kerk . Het raakt het hart van een volk, ‘ We zijn getroffen in onze ziel’ kopt een krant. De rampzalige brand maakt een diepere waarde zichtbaar. Na uren, na dagen wordt iets van de zeggingskracht van de kathedraal, wat ze werkelijk is, voelbaar. Een verwoest gebouw als een leeg graf dat verwijst naar het hart van een samenleving, naar leven.

Op de eerste dag van de week, vroeg in de morgen, het was nog donker, gaat Maria van Magdala op weg. Zij ziet de steen weg gerold en zij roept de leerlingen. Met zijn drieën gaan ze naar de plek waar ze Jezus hebben neergelegd. Drie volgelingen ieder met haar of zijn eigen pijn en verdriet. Drie volgelingen die van de Heer, Jezus hielden. Het is een verhaal vol van beelden.

Het is vroeg in de morgen, de zon komt op de duisternis wordt verdreven een nieuwe dag breekt aan. Nieuwe kansen, een tijd om in te vullen. De steen is weggerold. De steen die afsloot. De steen die zwaar op de maag lag. De steen die de bron van het leven bedekte, die steen is weggerold. Vrij om te gaan, vrij om te stromen. En er is een lege ruimte. Linnen doeken getuigen van wat is geweest, de dood , het verdriet.

Drie naasten gaan ieder op hun eigen wijze deze ruimte binnen. Er is nog strijd wie de eerste is, Petrus of Johannes. De geliefde, de andere leerling zoals hij hier genoemd wordt, gaat als laatste binnen. En dan staat er: Hij zag het en geloofde. Wat gebeurt hier? Wat overkomt hem? Alles weg, uit handen geslagen en toch. Hij vertrouwt zich toe aan de leegte, aan het gemis. Het is inmiddels de derde dag, er is al enige tijd voorbij gegaan. Langzaam dringt het door, Hij is niet hier, hij leeft. Uit de schriften hadden ze het nog niet begrepen, maar nu, in confrontatie met de leegte, ontdekt de leerling welke leegte zijn geliefde tochtgenoot, Jezus , achterlaat. De levenskracht, de liefde welke in hem was. De leegte maakt hem bewust, doet hem voelen wie Jezus werkelijk was en is. Een mens vol van zijn Vader, beeld en gelijkenis, iemand naar Gods Geest, op Hem gelijkend. En juist in het gemis, in het verdriet, in het gaan staan in het lege graf, in het

21 april 2019, Jos Oostrik

onder ogen zien van de realiteit van het moment wordt er iets zichtbaar. Hij is niet dood, hij leeft. Zijn doodskleren zijn afgelegd. Blijkbaar heeft de dood niet het laatste woord. Als aanvullende opmerking staat er: Uit de schriften hadden ze het nog niet begrepen. In de bijbel is van het begin verhaald over Hoe God met mensen om gaat. Hoe hij de mensen geschapen heeft als man en vrouw op hem gelijkend. In deze verhalen laat God zich kennen als een scheppende God en later in de geschiedenis van het Joodse volk als de bevrijder. De God die recht wil en geen onrecht, die bevrijdt uit onderdrukking en slavernij, als een God die er is en zal zijn. En telkens als mensen de verkeerde kant op gaan is er die profetische stem: ‘ het kan anders. Sta op en geef niet toe aan de duisternis’. Het zijn verhalen die ons de weg kunnen wijzen, maar hoe is het als alles is weg geslagen? Hoe is het in de duisternis? In de donkere nacht, in het niet weten, licht iets wezenlijks op.

Afgelopen week was ik op bezoek bij een oud collega die al tijden ernstig ziek is. Hij zei: ‘ Ik voel me net als Job. Vol vragen, wat is het leven nog waard? Waarom zo? Maar ik ben er nog en heb lieve mensen om me heen. We kunnen nog lachen en genieten van de kleine dingen om ons heen’. Liefde is de motor de kracht van leven. Liefde is sterker dan de dood zegt het Hooglied.

De volgelingen van Jezus hebben in hem de scheppende en bevrijdende kracht gezien . Hij liet zien wat er echt toe doet, wat echt belangrijk is. Zij zijn met Hem op weg gegaan. En als de dood alles te niet lijkt te doen, blijkt dit niet het einde? Sterker nog juist dan worden we op getild. Nee het leven is sterker dan de dood.

In de beelden van het paasverhaal zoals we dat zo juist hoorden gaat het om ruimte , een tijd van toekomst, een plaats van bevrijding, een ruimte om het gemis, de leegte te ervaren. En juist op deze momenten van gemis als alles dreigt weg te vallen ervaren, geloven dat je bij de hand wordt genomen en opgericht. Of zoals de psalmist (ps. 118) het zegt : Ik was geslagen maar God heeft mij overeind geholpen, Ik zal niet sterven, ik zal leven hij tilt mij op. Of zoals we zongen:

Dank de heer eindeloos is zijn genade ,
De hand van de Heer heeft mij opgericht .
Ik zal niet sterven maar blijven leven
En alom verhalen het werk van de Heer
Naar boven

2e zondag van Pasen:
Handelingen 5: 12-16; Johannes 20: 19-31

Mijn eerste reactie op de evangelie lezing van vandaag is: God zij dank gaat het over de ongelovige Thomas. De Verrijzenis van Jezus, die hier beschreven staat is lang geleden gebeurd en er zijn meerdere versies. Je kunt een vergelijking trekken met de verslaggeving van de kranten. De Telegraaf en Trouw geven vaak een totaal andere versie van een voorgeval, dat beschouwen we als heel normaal. Het is geen proces-verbaal opgetekend onder ambtseed. Gelukkig is mijn geloof niet gebaseerd op krantenverslagen.

De verhalen van de opstanding zijn verhalen vol chaos en verwarring. Daarom klinkt het ongeloof van Thomas me goed in de oren. Ik zou op dezelfde manier hebben gereageerd omdat ik nu ook zo reageer op wat ik op radio, televisie en krant te horen of te zien krijg. Mijn twijfels en strijd gaan niet weg, maar zijn er ondanks mijn geloof. Ik vind het wel goed, dat iemand die er bij was zijn mening geeft, al twijfel ik soms, of de reporters echt alle getuigen aan het woord laten. Ik was er niet bij. Thomas, die de eerste verschijning van Jezus miste, staat er voor ons die het ook niet hebben meegemaakt. Zijn behoefte aan hulp in het geloof is die van ons.

Als we 100% in de verrijzenis geloven, zouden we dat dan niet van de daken willen verkondigen? Waarom zijn wij niet meer uitgesproken om te getuigen van bijvoorbeeld de vrede? Zouden we dan niet kritischer spreken tegenover een wereld van vooroordelen, angst, haat, uitbuiting en onderdrukking. Terug naar het evangelie... al die schandalen in de kerk maakt mijn geloof in de opstanding er niet sterker op. Ik ben blij dat Thomas sprak. Ik ben blij dat hij worstelde net als ik. Ik ben zelfs gelukkiger dat de verrezen Christus daar rekening mee hield en nog een keer in een extra verschijning gewoon een leerling hielp om tot geloof te komen.

Ik geloof dat de vroege kerk, in plaats van zich kleinerend uit te laten over de zwakke schakel in het geloof van de apostelen, dit verhaal zag als een schat. Vanaf het begin waren er mensen die maar moeilijk in de verrijzenis konden geloven. Zij zouden kunnen wijzen naar Thomas, die ook getwijfeld had en toch ging geloven. Doordat Jezus door gesloten deuren binnenkwam suggereert Hij dat Hij niet beperkt was door plaats en tijd. Wij, hier bij elkaar, mogen diezelfde Jezus vragen bij ons te komen om onze twijfels en strijd te zien en ons geloof te versterken, want wij hebben ook niet gezien, maar proberen wel te geloven.

De verrezen Christus begroet zijn bange volgelingen met een groet van de vrede. Dit was meer dan ‘Hallo’, meer dan zoiets als ‘kalm maar’, ‘wees maar gerust’. Vandaag biedt Hij zijn vrede tweemaal aan. Vrede aan zijn leerlingen en vrede aan de wereld. Vrede in de wereld door de Geest die Hij op Zijn leerlingen ademt. Jezus ademt op zijn leerlingen net zoals Gods ademhaling een levende mens maakte uit klei in Genesis. En… we worden nieuw gemaakt met het leven en de adem van de opgestane Jezus. Nu zullen al zijn volgelingen kunnen leven en zijn boodschap van vrede preken. Gods vrede was de belofte van de profeten. God zou ze leiden tot een nieuwe gemeenschap van gelovigen die met vergeving en harmonieuze betrekkingen zouden kunnen leven.

28 april 2019, Antoon Boks OP

We zijn niet op zoek naar een historisch moment. Integendeel, wanneer wij de dood in zijn dagelijkse vormen: haat, bedrog, onverschilligheid, twist, geweld, en ga zo maar door overwinnen, dan is de geest van Christus levend in ons en wordt de verrijzenis op die belangrijke momenten weer werkelijkheid. We kunnen de verrijzenis bewijzen aan de niet-gelovigen, maar niet met dit verhaal van de twijfelende Thomas. We kunnen dat wel doen als wijzelf tekens zijn van dat leven van Christus in ons, zijn moderne volgelingen.

Wij delen de angst van de leerlingen niet. Zij vreesden voor hun leven; ze hadden gezien wat er gebeurd was met Jezus. Als zijn volgelingen konden zij ook zoiets verwachten, daarom hadden ze de deur gesloten om het gevaar buiten te houden. Wij behoren echter wel tot een gemeenschap die soms twijfelt. We zijn gelovigen die soms twijfelen. Thomas gaf zich met zijn twijfels over aan de verrezen Heer.

Geloof lijkt volgens het verhaal van vandaag verder te gaan dan zien en aanraken met onze fysieke zintuigen. In plaats daarvan moedigt de verrezen Christus ons net zoals Thomas aan tot de sprong naar het geloof. Thomas is een herinnering dat ons geloof twijfel in zich draagt. Wij horen gelukkig bij degenen die Jezus ‘gezegend’ noemde. Wij vertrouwden het evangelie-nieuws van de opstanding; wij hebben het omarmd als ons geloof en leven als mensen waarin Gods Geest is geademd. Als de opstanding ons op een andere manier was verteld, zouden we worstelen met onze onvolledigheid. Als we de duistere kant van het geloof en de pijn daarvan hebben meegemaakt en/of waargenomen in anderen, dan is het laatste dat we nodig hebben een opgestane redder die wil dat we nooit twijfelen! Dan zou Hij ver van ons leven staan.

In plaats daarvan toont Hij ook na zijn verrijzenis zijn wonden als tekenen van zijn verblijf onder ons. Door zijn wonden, niet ondanks zijn wonden, was Hij herkenbaar voor de nabestaanden. Door diezelfde wonden hebben wij leven ontvangen. Onze twijfels verwijderen ons niet van Jezus; ze zijn tekenen van onze eenheid met Hem. Zijn wonden verzekeren ons dat we niet zullen worden overwonnen door alles waar we bang voor zijn. Als Jezus de afgesloten ruimte, waar zijn bange discipelen zijn, binnenkomt, doet Hij dat niet in een uitbarsting van glorie, omringd door engelen en verblindend licht. Hij komt met zijn wonden. De gewonde Verlosser komt om zijn gewonde leerlingen te helpen. Net als zij hebben we zware klappen gekregen. Dat was ook het geval bij Jezus. Hij was geen toevallige bezoeker die even iets van ons leven meemaakte; Hij was echt volledig mens.

De wonden die we in ons leven ervaren, mogen ons niet verslaan. Zij verbinden ons aan elkaar en aan de verrezen Christus. Zijn opstanding helpt ons deze wonden te dragen en geeft ons hoop dat we van hen worden genezen. Maar zelfs voordat volledige genezing een feit is, weten we dat we in onze eigen zwakheid, Christus ontmoeten, die door eventuele belemmeringen die we oprichten, heen komt om onze pijn te verlichten. Hij zal bij ons zijn juist daar waar wij ons afsluiten en Hij brengt ons daar zijn vrede. Moge dat werkelijkheid worden alle dagen van ons leven.Naar boven

3e zondag van Pasen:
Handelingen 5,27b-32+40b-41; Johannes 21,1-19.

In het evangelie ruikt het naar zilt water en strand, visnetten wapperen in de wind. De geur van vis, teer en brandhout. Het lijkt wel een vakantiefoto. Deze foto wordt ontdaan van romantiek als je bedenkt dat de naam van de locatie: Het meer van Teberias is. In de eerste eeuw na Christus was het Herodes zelf, die de grote leider van zijn tijd wilde eren en dit water in Galilea vernoemde naar de keizer van Rome, Tibereas. En zo zit er luchtje van de machthebbers aan deze locatie, de odeur van mensen als Napoleon, Stalin, Hitler en nog veel meer die met geweld en dwang met mensen konden doen wat zij wilden. 

Het is in Galilea het land van de heidenen, waar niets goeds vandaan kan komen waar Jezus na zijn dood aan zijn leerlingen verschijn. Dáár, aan de waterkant en niet in de stad Jeruzalem, waar de macht zetelt, vind vindt deze wonderbaarlijke vismaaltijd plaats . Daar worden de ogen van zijn leerlingen geopend. 

Aan het begint van het verhaal laat Johannes ons weten wie er aanwezig zijn. Hij noemt vijf personen + twee. Simon Petrus Tomas, die ook Didymus genoemd wordt, Natanael uit Kana in Galilea, De zonen van Zebedeus (dat waren er 2) Dit maakt vijf En nog twee van de leerlingen. 

Dat brengt ons bij zeven, zeven scheppingsdagen Maar ook naar de 5 +2. De vijf gerstebroden en twee vissen die een jongen bij zich had toen een hongerige menigte van wel duizenden gevoed moest worden. Ook dit verhaal speelde zich af aan dat meer van Galilea. Na de dankzegging door Jezus werd er gedeeld en gegeten. De vis en het brood werden meer en meer. Er kwam geen einde aan, niemand had nog honger, mandenvol bleven er over. Een indrukwekkend verhaal over harmonie en vrede. 

Terug naar het evangelie van vandaag: Ik ga vissen, zegt Simon Petrus. Dit zinnetje doet mij terugdenken aan één van de zwartste dagen in mijn leven. Ik was begin twintig, een goede vriend verongelukte op afschuwelijke en onverwachtse wijze. Een groepje van zes jonge mensen, zaten totaal verslagen in de keuken van het klooster van Zwolle. Iedereen was ontdaan, we zaten er doorheen. De tijd stond letterlijk stil, we wisten niet meer hoe verder. Opeens, in die stilte herinnerde ik mij een uitspraak van mijn moeder: “als echt niet meer weet wat je moet doen, omdat de situatie te erg en het verdriet te groot is, begin dan met handelen. Doe iets, iets dat je voorhanden komt , ga de afwas doen, kook een soepje, maar doe iets, kom in beweging. Ik stond op, en begon aan de afwas.
Zo zegt Simon Petrus: ‘Ik ga vissen’. Ook hij doet iets dat bij zijn ‘normale’ dagelijkse leven hoort. Ook hij komt in beweging. Dan gaan wij mee, zeggen zijn vrienden. En zo is het gegaan. Het was nog nacht. In de chaos en de duisternis doe je wel wat, maar het heeft nog geen richting, je handelt om te handelen. Maar al doende komt het licht van een nieuwe dag als vanzelf naar je toe. - het lijk het scheppingsverhaal wel. Er staat een onbekende aan de waterkant. Hij vraagt naar de bekende weg. Hij zegt: Vrienden, hebben jullie soms wat vis? De aanwijzing

5 mei 2019, Holkje van der Veer OP

 die hij geeft lijken in eerste instantie idioot: werpt het net uit rechts van de boot, daar zul je iets vinden. Ik zou zeggen, wat maakt het uit, links of recht? Over welke boeg de netten gaan, het komt allemaal in hetzelfde water terecht. Maar zo blijkt het niet te zijn. Het gaat hier om een diepere laag, om een verandering van perspectief. Gooi het over een andere boeg!

Het niet herkennen van de man die hen aanspreekt doet mij denken aan de twee Emmaüsgangers. Ook zij wisten in eerste instantie niet met wie zij van doen hadden. Zij veranderden van perspectief, bij het breken van het brood. Gesloten ogen worden door de levende geopend. Zo gaat dat in de paasverhalen. Eerst moeten onze ogen opengaan voor het licht van God, dat als een nieuwe dag in ons leven wil aanbreken. 

Gooi het over de rechter boeg! In de taal van de Bijbel wil de rechterkant zeggen: dit is de plek waar God zijn hand, zijn aanwezigheid laat zien. Krijg oog voor wat zijn Geest, zijn kracht mogelijk maakt. God’s Geest werkt in de gebeurtenissen van alle dag. In de duisternis kan licht ontstoken worden. Wees niet bang.
De leerlingen brengen wel honderd drieënvijftig vissen aan land. Aan het begin van onze jaartelling dacht men dat dit het aantal was van alle soorten vis dat er in de zeeën te vinden zijn. Alle vissen, ongeacht ras, seksuele geaardheid, of stand werden in netten bijeen gebracht. Er is heelheid en geen scheiding, geen ruzie, geen oorlog. Als een verdraagzame eenheid, worden ze in netten die niet scheuren aan land gebracht. 

Dit doet mij denken aan het 4 hoofdstuk van Mattheus. Jezus zegt: Kom achter Mij, en Ik zal u vissers van mensen maken! Direct lieten Petrus en de andere leerlingen hun spullen voor wat zij waren en gingen Jezus volgen. Vissers van mensen maken. Om misverstanden te voorkomen: het gaat niet om mensen ‘te vangen in je netten’, in de betekenis van zieltjes winnen. In het Grieks betekent het werkwoord ‘vangen’, in leven houden of ‘tot leven brengen’. Ik zal van jullie mensen maken die anderen het leven schenken. Een leven in vrijheid door God geïnspireerd.
Het is vandaag bevrijdingsdag. Vier de vrijheid! Laat het leven niet bepalen door despoten die geen oog hebben voor de individuele mens. Gisteren, 4 mei hebben we alle mensen herdacht die omgekomen zijn, in Nederland en daar buiten, om vervolgens vandaag onze vrijheid te vieren. Vrijheid vieren. Opdat brute leiders die anderen onderdrukken het nooit zullen winnen. In de Taal van de Bijbel: Laat leven sterker zijn dan de dood.

Dat niet het laatste woord is aan de dood,
Gij die tot hier ons vasthoudt in het leven,
Gij die ons afgestemd hebt op uw stem,
Gij die ons hebt geschapen naar U toe.

Het is vandaag bevrijdingsdag. Laten we Brood en wijn op tafel zetten.
Dat zijn leven, zijn kracht, zijn voorbeeld ons mag inspireren om bevrijd en in vrede te leven. Naar boven

4e zondag van Pasen:
Handelingen 13,-14,52; Johannes 10,27-30

De woorden die wij Jezus vandaag horen zeggen zijn onlosmakelijk verbonden met zijn uitspraak ‘ik ben de goede herder’ en wanneer wij de nadruk terecht leggen op het bijvoeglijk naamwoord, roept het ook weer bijna onmiddellijk de vraag van Kaïn op ‘ben ik mijn broe-ders hoeder?’ En zo bevinden wij ons in het hart van het bijbels ge-tuigenis over de mens op aarde.

Wij hoorden het samen in de nacht voor Pasen: dat de wereld ‘goed’ geschapen en bedoeld is, om een plaats te zijn waar de dingen, de dieren en de gewassen hun eigen plaats hebben, hoe er ruimte en tijd gemaakt is voor de mens die geroepen is om een ‘tegenover’ te zijn voor zijn of haar levenspartner: een kostbaar visioen, een wen-kend perspectief voor alles wat leeft onder de zon, maar tegelijkertijd een verloren paradijs want wij weten ook hoe het de mens vergaan is en nog vergaat.

Toen Kaïn gevraagd werd waar zijn broeder Abel was, antwoordde hij volgens een uitspraak van rabbi Eliëzer: ‘Heer der wereld, als hoeder van het veld en de wijngaard hebt u mij aangesteld, maar niet als hoeder van mijn broeder’. Met deze brutaliteit wordt heel de verant-woordelijkheid voor Gods schepping een aanfluiting, want de akker van de wereld is niets zonder zijn beheerder.

Wij mensen zijn geroepen om herders te zijn voor elkaar: wie zijn wij zonder een ander die ons ziet en kent, die een herder is van onze ziel, dat wil zeggen die oog en oor heeft voor dat vaak onmogelijk uit te spreken eigene dat wij onze ziel noemen? Wie zijn wij zonder men-sen die ons noemen bij onze eigen naam en daar eerbiedig mee omgaan? Het is die verhouding tussen mensen die Jezus aanduidt in zijn woorden ‘mijn schapen luisteren naar mijn stem en ik ne ze en ze volgen mij’.

12 mei, Henk Jongerius OP

Kennen heeft in de Bijbelse taal een bijzondere betekenis: het gaat daarbij om het je bekennen tot een ander, in verbondenheid treden met die mens, ja het heeft met liefde te maken, met een leven in ver-trouwen en er weet van hebben dat die ander jou niet laat vallen. Herders gaan door dik en dun om hun schapen te beschermen en zo wordt de verhouding van Jezus met zijn volgelingen beschreven. Hij is de goede herder, hij beantwoordt aan het beeld van de mens dat in het scheppingsverhaal ’goed’, ‘tov’ wordt genoemd.

Dat beeld van de goede mens – de herder – is ten diepste een beeld voor God, de eerste stem, de Enige, Ik zal er zijn. Zijn wij dat verge-ten? De Handelingen vertellen ons het verhaal over hoe mensen de verkondiging van de apostelen ontvingen. Zij wezen hun boodschap af want zij hielden het bij hun eigen gelijk. Daarom gaan Paulus en Barnabas naar de niet Joden, want Gods goede nieuws moest heel de wereld bereiken. En die boodschap is dat Hij ons van meet af aan tot een goede wereld roept en ons in Jezus Messias de mens laat zien die aan die roeping heeft beantwoord ten einde toe.

Daarom zegt Jezus dat hij en de Vader één zijn omdat Jezus in le-vende lijve ons laat voelen en weten dat er Een is die waarachtig Herder is die ons door het dal en de schaduw van de dood zal leiden naar het water waar wij tot rust komen, de wereld zal wegroepen uit chaos, ellende en matheid en onze veerkracht aanraakt om op te staan tot mensen zoals wij bedoeld zijn: ‘mensen, geroepen tot hoe-ders die goed, betrouwbaar zijn, zullen de hoop gaan voeden op vre-de wereldwijd. Dat moge onder ons gestalte krijgen, in Gods Naam! Naar boven

Vijfde Zondag van Pasen:
Handelingen 14, 21-27 Johannes 13, 31-35

In de eerste lezing worden we meegenomen op de reis van Paulus en Barnabas en wij krijgen een inkijkje hoe zij hun missiewerk verrichtten destijds. Zij reizen door dorpen en steden en beginnen in de synagogen van Klein-Azië, dat is bekend terrein voor hen. Zij spreken daar de mensen over Jezus, vertellen de verhalen, getuigen van zijn sterven en verrijzen en bidden samen. Zij stichtten er kleine geloofsgemeenschappen en trekken verder. Op de terugreis bezoeken zij dezelfde steden en komen zij weer terug bij al die geloofsgemeenschappen. Paulus en Barnabas bemoedigen daar de nieuwe leerlingen en gaan met ze in gesprek. Zij laten deze mensen niet aan hun lot over, zij bevestigen en versterken hen in het geloof. Dit alles vol energie en enthousiasme. Dan keren zij per schip terug naar Antiochië en daar brengen zij in de gemeente verslag uit. ‘Zij vertelden alles wat God met hun medewerking tot stand had gebracht en hoe Hij voor de heidenen de poort van het geloof had geopend’. Zij waren slechts voertuigen, medewerkers. God had dit alles tot stand gebracht. Dit was het werk van De Geest van God. Paulus en Barnabas stelden zichzelf op de achtergrond. Het ging niet om hen – het ging, het gaat om iets heel anders!

Hierop doelt Jezus vandaag in zijn tekst die we net hoorden. Deze kleine perikoop is een onderdeel uit de grote afscheidsrede van Jezus die Johannes geplaatst heeft op de avond voor zijn lijden. Een hele lange toespraak die meer dan vier hoofdstukken telt, die begint met de voetwassing. En hoofdstuk 13 begint ook met de tekst: ‘Het paasfeest was ophanden. Jezus wist dat zijn uur gekomen was, nu zou Hij de wereld verlaten om naar de Vader te gaan. Voorheen hield Hij al van degenen die Hem in de wereld toebehoorden, maar nu zou Hij hun zijn liefde betonen tot het uiterste’. Dan staat Jezus van tafel op en verricht de voetwassing: het verhaal van Witte Donderdag, zoals wij dat kennen. Die avond staat in het teken van afscheid, van dood en verraad. Maar nu in deze periode tussen Pasen en Pinksteren en het verhaal van Hemelvaart in het vooruitzicht, ligt er een ander accent. Wel staat afscheid voorop maar in een andere, totaal nieuwe aanwezigheid. 

Jezus geeft zijn leerlingen een nieuw gebod: zij moeten elkaar liefhebben. Op zich was dit niet nieuw voor Joden. In het boek Leviticus (19,18) is daar al sprake van als de Heer tot Mozes spreekt en alle regels doorgeeft om het leven te heiligen: ‘wees niet haatdragend, neem geen wraak. U zult uw naaste liefhebben als uzelf’. Jezus voegt toe: ‘heb elkaar lief, zoals Ik u heb liefgehad’. En deze liefde van Jezus is eindeloos, een zelfloze liefde, een liefde die overstroomt, die niets voor haar inspanningen terug wil, die zich dienstbaar maakt aan de ander. Agapè, de belangeloze liefde. Liefde kan ook eros of philos zijn, maar in die vormen van liefde zit nog een zelf met behoeftes en verlangens. Agapè is altijd nieuw omdat het zichzelf overstijgt.

Jezus laat dat zien: bij de voetwassing zit Judas nog aan tafel. Ook zijn voeten worden gewassen, Jezus doet dat onvoorwaardelijk. Ook naar hem gaat deze liefde uit. Jezus vraagt hem niet zich te bedenken, Hij stelt geen voorwaarde. Judas krijgt deze liefde van Jezus aangeboden maar kan het

19 mei, Ineke van Cuijk OP

niet ontvangen en vertrekt even later van tafel. In het Valkhof-museum in Nijmegen is al enige maanden een tentoonstelling over Ceija Stojka, een Roma, zigeunervrouw die als 10-jarig kind samen met haar familie gedeporteerd werd. Als een van de weinigen overleeft zij de ontberingen van drie concentratiekampen Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück en Bergen-Belsen. Jaren later, als zij 55 jaar oud is, voelt ze heel sterk de behoefte en de noodzaak om die overweldigende herinneringen te delen. Zij schrijft een aantal boeken en begint aan een indrukwekkend oeuvre van tekeningen en schilderijen. Aan het begin van de tentoonstelling hangen kleurrijke schilderijen van een gelukkig, rondtrekkend gezinsleven. Haar familie handelt in paarden. Je ziet vrolijke woonwagens in een prachtig klaprozenveld en er wordt door de kinderen verstoppertje gespeeld tussen de zonnebloemen. Langzaam maar zeker veranderen de kleuren en de afbeeldingen. Het is verschrikkelijk wat je daar ziet. Men een ongekende precisie geeft zij de afschuwelijke taferelen weer. Niet in woorden te vatten!! Je kunt alleen maar stil worden!! Daarna kom je in de zaal met schilderijen uit de periode ná 1945: Vrijheid. Dan komen al die prachtige landschappen weer terug met de intense kleuren. En op veel schilderijen staat Maria afgebeeld. Ceija Stojka schrijft: ‘Iedereen die Bergen-Belsen heeft overleefd, slaagde daar alleen maar in omdat God je de kracht gaf om vol te houden. Omdat Maria je warmte gaf en de honger wegnam. Zo kon je dat zonder klagen verdragen. Want waar had je kunnen klagen?’

Voor mij laat deze vrouw zien wat liefde vermag. Zij kijkt niet om in wrok, zij wil geen kwaad met kwaad vergelden. Zij wil de wereld laten zien wat mensen elkaar kunnen aandoen en spreekt daar geen enkel oordeel over uit. Zij kan over haar eigen schaduw heen stappen. In de zelfgave van haar schilderijen kan zij barmhartig en vol liefde opnieuw de wereld inkijken. 

Rondom het woord liefde cirkelt ook de Evangelie-lezing van vandaag. Liefde is voor Jezus het centrum van het leven met anderen. De kern van Zijn liefde is de innige verbondenheid met God, zijn Vader. Hij weet dat Hij veilig is bij God. Niets kan Hem scheiden van Gods liefde. Het is deze liefde die Hij ook aan zijn leerlingen, aan ons, ten voorbeeld houdt.
Wij kennen in onze eigen omgeving genoeg verhalen van mensen die zichzelf wegcijferen uit liefde. Ouders die, ondanks wat hun kinderen doen, welke keuzes ze maken of zelfs als zij op het criminele pad komen, zij trouw blijven aan hun kind. Ouderen, die hun partner ‘verliezen’ aan dementie maar oneindig trouw blijven om deze te verzorgen. Mensen die altijd klaar staan om gehandicapten, zowel lichamelijk als geestelijk, een handje te helpen. En vult u maar aan………..Jezelf in dienst stellen ter wille van de ander, De Ander om net als Paulus en Barnabas Jezus Christus centraal te stellen. En zo gaat het over ons – als volgers van de weg van Jezus: die vanuit enthousiasme en begeestering laten zien hoe je met Jezus je leven vorm kunt geven. Het gaat over ons allen waar wij erin slagen om liefdevol anderen tegemoet te treden in het geloof dat de ander – zoals wijzelf – kind van God is, uniek en onvervangbaar. 

Als u volbrengt dit ene woord: u moet elkaar beminnen, dan daagt er licht, de morgen gloort, de vrede kan beginnen.
Naar boven

6e zondag van Pasen:
Handelingen 15,1-2, 22-29; Psalm 66; Joh.14,22-29

Vandaag wordt er in Europa gestemd. Politieke partijen lieten de afgelopen weken en dagen op allerlei wijzen van zich horen. In advertenties, filmpjes, in T-shirts met opdruk, met vlaggen en veel geluid. En niet te vergeten de vele debatten. Het is een wereld van je laten zien, van manifesteren, een wereld veelal van de buitenkant. Dit manifesteren van jezelf is een heel bekend verschijnsel in onze tijd. Je ziet het bijvoorbeeld bij met het maken van de vele selfies of ons gedrag op sociale media. Hoeveel likes heb je? Heb je het al gehoord, heb je het al gezien ? Ben ik in beeld? Het is op het eerste gezicht de gangbare orde van onze wereld.
En dan horen we vandaag een apostel, Judas die Taddeüs genoemd wordt, de zachtmoedige, Hij stelt de vraag: “Waarom zult u zich wel aan ons, maar niet aan de wereld bekend maken”? Waarom wel aan ons maar niet aan de wereld? Deze leerling, waar we nauwelijks iets over horen in de evangeliën, durft het aan om midden in de afscheidsrede van Jezus een vraag te stellen. Blijkbaar was de sfeer er naar.Een intrigerende vraag. Waarom wel aan ons maar niet aan de wereld ? Het lijkt een vraag naar de importantie, naar het nut van Jezus woorden.
Het antwoord van Jezus luidt : “Wanneer iemand mij lief heeft zal hij mijn woorden behoeden en de Vader en ik zullen in hem of haar wonen”. De vraag van Taddeüs roept twee werelden op, de wereld van buiten en de wereld van de volgelingen, de gelovigen. Er is blijkbaar een verschil tussen die twee. Het is een geliefd thema in het evangelie van Johannes. Je bent in de wereld maar niet van de wereld, zegt hij elders. Ja er is maar één wereld, één werkelijkheid waarin wij leven,maar je kunt er verschillend instaan. Het gaat hier om een houding, de wijze waarop je in het leven staat. En deze houding wordt gekenmerkt door liefde. “ Als iemand mij lief heeft, zegt Jezus, dan behoudt hij mijn woorden en ik en de vader zal in hem of haar wonen”. Volgelingen van Jezus zijn mensen die in woorden en daden doen wat hij gedaan heeft, liefhebben. Het is je laten raken door de ander. Het is ingaan op het enthousiasme, de vreugde, maar ook op de nood van je naaste . Het is je laten meenemen en wel in heel je doen en laten, in je werk, je vrije tijd, in je luisteren en kijken, een mens van liefde zijn. Er staat, wie mijn woord behoudt, dat is behoeden en bewaren. Dat is op handen dragen. Dat is ware zorg, echte betrokkenheid. En het is deze houding, dit vertrouwen, dit geloof waarover Jezus spreekt.
Het gaat over geraakt worden. Het gaat over de binnenkant en niet om het uiterlijk vertoon, waar het in de wereld zo vaak over gaat. Jezus noemt het liefhebben zoals ik mijn vader lief heb en hij mij lief heeft. Met andere woorden het heeft iets goddelijks. Het is zoals geliefden met elkaar omgaan, een leven van in en uitgaan, van inademen en uitademen. Je behoedt elkaar en Je gaat op elkaar lijken. Je woont in elkaar.

26 mei 2019, Jos Oostrik

Zoals Jezus en zijn vader, Goddelijk. Liefhebben is geen automatisme. Het is ook geen vanzelfsprekendheid, geen dogma van zo hoort het en niet anders. Nee het is een leven in vertrouwen en verbondenheid, kijken met de ogen van de ander en zo in gaan op datgene wat op je pad komt. Paulus zal dat enige tijd later in Athene aldus omschrijven: “In hem leven wij , bewegen wij ons en zijn wij”(Hand, 17,28).
De eerste leerlingen hebben hun relatie met Jezus gezien als een liefdesrelatie. Ze zijn aangestoken, geraakt, door dat vuur, door die Geest. Een mooi voorbeeld zien we in de eerste lezing uit Handelingen. Paulus en Barnabas trekken door klein Azië en er ontstaan mede op hun initiatief allerlei gemeenschappen. Gemeenschappen die samen komen en alles liefdevol delen. Maar het duurt niet lang of er ontstaat onenigheid, in dit geval in Antiochië. Het twistpunt is wel of niet besnijden van niet Joden , voor Joden een belangrijk punt. Men besluit een afvaardiging te sturen naar Jeruzalem om samen met de Apostelen te overleggen, Het wordt het eerste centrale overleg in de jonge kerk. De uitslag is: in overeenstemming met de H.Geest hebben we besloten geen verplichtingen op te leggen die niet strikt noozakelijk zijn. Er wordt een brief op gesteld en er wordt een afvaardiging met Barnabas en Paulus mee gestuurd om de brief toe te lichten. Het geheel ademt een geest van zorg en aandacht. Het is een voorbeeld van gezamenlijk overleg met oog voor elkaar, voor de verschillen. Een liefdevol omgaan met elkaar. Ze benoemen het als een werk van de H. Geest.
Het is de Geest die hen en ons inzicht geeft om in de voetsporen van Jezus te gaan. Taddeüs die de vraag stelt waarom wel aan ons en niet aan de wereld, is een apostel die vaak afgebeeld wordt met een afbeelding van Jezus op zijn borst. Een fan van Jezus zou je kunnen zeggen, Jezus ligt hem na aan het hart. Deze Taddeüs, zijn naam betekent zachtmoedige is op zijn eigen wijze, anders dan bijvoorbeeld Petrus of Johannes, beeld van de heer. Juist in ht zoeken, in het stellen van wezenlijke vragen is hij beelddrager van de Heer.
Ook wij worden uitgedaagd om op onze eigen wijze beeld van de Heer te zijn. Niet in mooie woorden, maar juist in onze daden. In de omgang met elkaar, in onze zorg voor de naaste, niet als mensen die af vinken van wat hoort, dienaren van het protocol, maar als mensen met een hart. Het beeld van Jezus is ons gegeven niet om er mee te pronken, te manifesteren, maar om betrokkenheid om aandacht en echte zorg voor elkaar te tonen. Het is je laten raken door mensen, door gebeurtenissen om je heen en hier op in gaan.
Moge het ons gegeven zijn zo te leven, dan zal Hij en de Vader in ons wonen en wij mensen zijn naar Gods hart en bidden en zingen we om de komst van Gods Geest in ons midden. Naar boven

7e zondag van Pasen:
Handelingen 7,55 – 60 en Johannes 17 20 - 25

Het is alweer negen jaar dat ik in Nijmegen woon. Al wandelend ben ik ook in de Stevenskerk geweest. Het is voor de stad één van de meest gezichtsbepalende monumenten. De kerk is al meer dan zeven eeuwen oud. De beroemde dominicaan Albertus Magnus, de leermeester van Thomas van Aquino heeft hem in 1273 ingewijd. In 1591 werd het kerkgebouw door de beeldenstorm bezocht en is vervolgens protestants geworden. In 1944 werd bij het bombardement dit gebouw zwaar beschadigd, gelukkig is hij weer gerestaureerd. 

Pas bij de voorbereiding van deze overweging viel bij mij het kwartje. Ik had mij tot voór deze week nooit afgevraagd wie die Steven, de Heilige waarnaar de kerk is vernoemd eigenlijk is. Even rond googelend vond ik al snel een antwoord: De Steven van de Stevenskerk is inderdaad dezelfde als de Heilige Stephanus die in onze eerste lezing zo gruwelijk de martelaars dood vindt. 

Wat wordt er in de Bijbel over deze man verteld? Na de dood van Jezus groeide de nieuwe gemeente als kool. De groep eerste christenen werd zo groot dat de 12 apostelen onvoldoende tijd hadden voor hun kerntaak - verkondigen en bidden- . Zo ontstond het idee om het diaconaat ten behoeve van de eigen gemeenschap anders te organiseren. Ze stelden zeven personen aan, waarvan Stephanus, een man vol van wijsheid en met een groot geloof in Jezus, als eerste genoemd werd. Samen met de zes anderen kreeg hij een wijding tot diaken. In de Bijbel worden alle zeven diakenen bij name genoemd. Ik ga hier even op in omdat er in de katholieke kerk, tot op de dag van vandaag, onenigheid is over wie deze personen waren. Zijn het enkel en alleen mannen of waren er toen ook al vrouwen bij? 

Ik ben geen deskundige op het gebied van taal. Wat ik wel kan zien is dat ze allemaal een Griekse naam droegen. Stephanus, Fillipus, Prochorus, Nikanor, Timon, Parmenas en Nikolaüs. Is de keuze van toen, om enkel en alleen mannen tot diaken te wijden, een leidend argument voor de kerk van vandaag? En als ik vervolgens vraag: kunnen er in de huidige kerk ook vrouwen tot diaken worden gewijd?
Onder veel financiële producten staat de volgende waarschuwing: In het verleden behaalde resultaten geven geen garantie voor de toekomst. Lees de bijsluiter.
Volgens mij zou het een heerlijk, feestelijk moment zijn, als er in de huidige katholieke kerk ook plaats zou zijn voor gewijde vrouwen, om te beginnen als diaken. 

Terug naar Stephanus. Door God rijk begunstigd met kracht, deed Stephanus wonderen onder het volk. Hij viel daardoor op. Leden van de synagoge begonnen met hem te discussiëren, wilden van hem weten wie Jezus was. Omdat zij niet opgewassen waren tegen de Geest van wijsheid waarmee hij sprak, groeide de boosheid en het verzet bij de leden van de synagoge. Om hem monddood te maken werden er valse getuigen tegen hem ingezet. Zij vertelden dat Stephanus onwaarheden verkondigde over Mozes en de profeten. Hij werd vervolgens opgepakt en voor het

2 juni 2019, Holkje van der Veer OP

Sanhedrin, de hogere rechters gebracht. Er staat geschreven dat hij, toen hij zich verdedigde, het gezicht van een engel had. Met kracht sprak hij waardoor zijn toehoorders steeds kwader werden en hun oren sloten. 

Hoe het verhaal afgelopen is hebben we in de eerste lezing gehoord. De beschuldigingen gaan van kwaad tot erger – tot verschrikkelijk. De rechters, priester en het volk, iedereen wordt boos op hem. Er ontstaat een opstand, alles en iedereen tegen hem. Hij vindt de dood door steniging. Stephanus is de eerste martelaar van de kerk. 

Terwijl zij Stefanus stenigden, bad hij:
“Heer Jezus, ontvang mijn geest.”
Toen viel hij op zijn knieën en riep met luider stem:
“Heer, reken hun deze zonde niet aan.”
Na deze woorden ontsliep hij.

Het idee dat gelovigen van welke richting of achtergrond dan ook, in de loop van de eeuwen met elkaar in gevecht zijn geraakt is verschrikkelijk en meer dan gruwelijk. Dat er ook vandaag christenen om hun geloof de dood vinden is niet te geloven. Vorige week vier doden in een katholieke kerk in Burkina Faso, onlangs zo’n 360 in Sri Lanka.
Geweld, in welke vorm dan ook, is helemaal verwerpelijk als je bedenkt dat de rode draad, de God die vanuit deze Bijbel tot ons spreekt, een God is die intens van mensen houdt. Het is een God die juist wil dat we in liefde en in eenheid met elkaar leven. 

Zoals ouders voor kinderen kunnen bidden, bidt Jezus in het Johannesevangelie voor ons. Dát er voor ons gebeden wordt. Dat voelt goed, het heelt. Er wordt naar ons omgezien, ook als wij het spoor bijster zijn. Je kunt je omkeren, opnieuw een stap naar openheid en liefde zetten. Er is met de hulp van de Heilige Geest altijd verandering mogelijk. In zijn gebed wil Jezus ons een groot hart onder de riem steken. Hij schenkt ons Geeskracht die ook veerkracht is. Opdat we ons verbonden weten met Hem, de Vader en met elkaar. 'Ik in hem en Gij in mij.' Deze eenheid, uit God, heiligt ook ons. 

We gaan nog even terug naar Nijmegen, naar die oude Stevenskerk. Op dit moment is het een thuis voor velen. Dagjesmensen vinden er rust, op zondag kerkt er een oecumenisch gezelschap waar ook veel dominicanen komen. Op zaterdag vinden er concerten en culturele evenementen plaats. De fundamenten van de kerk, ze verwijzen nog altijd naar het geloof van het begin. 

Het verhaal van Jezus, over hoop voor de toekomst en heel veel liefde. Een evangelie die ons wijst naar God en naar elkaar. Als de Heilige Stephanus vandaag Nijmegen zou bezoeken, dan hoop ik dat de huidige bevolking naar hem luistert, zijn boodschap van vertrouwen en liefde wil horen en er naar zal handelen.
Laten wij het leven van Jezus herdenken, door een schaal met brood en een beker wijn op tafel te zetten. Laten we bidden om Geestkracht. Laten we bidden om vrede.Naar boven

Pinksteren: Handelingen 2, 1-11 Johannes 20, 19-23

Taal kan levensreddend zijn – afgelopen week bleek in een uitzending van Nieuwsuur dat er per jaar 20 mensen omkomen in de bouw. En een van de belangrijkste tips was: leer elkaar met woorden en gebaren als er gevaar dreigt. Je kunt wel schreeuwen ‘wegwezen’ omdat er bv. een steiger naar beneden valt maar als je collega’s buitenlanders zijn, verstaan zij je niet. Pinksteren is het feest van de taal. Mensen die vreemd voor elkaar zijn, horen elkaars taal spreken. Zij waren buiten zichzelf en zeiden vol bewondering: hoe komt het dat wij in onze moedertaal worden aangesproken! Zij waren buiten zichzelf, hoorden wij en dat kunnen wij ook zeggen van ‘allen die bijeen waren op dezelfde plaats’. Ook zij raken buiten zichzelf! Pinksteren heet een lastig feest te zijn. Vaak hoor je in de aanloop naar dit feest hoe weinig mensen weten wat er speelt. Kerstmis is wel duidelijk, wij hebben dan ook een kind in een kribbe. Pasen wordt al iets ingewikkelder maar het kruis en het ‘open graf’ zijn voor deel van de mensen nog wel herkenbare beelden maar Pinksteren.

Het verhaal van Pinksteren in Jeruzalem vertelt dat de apostelen die dag door iedereen werden verstaan. Iedereen begrijpt wat iemand zegt. Geen misverstanden, heb ik het wel goed gehoord, heb jij dat wel goed begrepen? Nee, alles is klip en klaar! Een Gods wonder. Mannen (en wellicht ook vrouwen) die zich opgesloten hadden, bang waren geworden, zich van de wereld hadden afgesloten, komen naar buiten en vertellen van Gods grote daden. Vrij en onbevreesd – zij hebben als het ware een metamorfose doorgemaakt. 

Een paar maanden geleden overleed op 37-jarige leeftijd Kinga Ban. Zij was een bekende en vooral geliefde zangeres binnen de PKN. Zij schreef het liedje – Geen einde. ‘Als een vlinder die de omgekeerde weg moet gaan, vloog ik hoog, maar moet ik nu mijn vleugels dicht gaan slaan. Langzaam sluit zich mijn cocon steeds verder om mij heen. Ik ben dezelfde, maar ook anders, ik ben alleen’ Zo’n proces van opsluiten in jezelf bij crisis, levensbedreigende ziekte, groot verdriet of verlies van een dierbare is ons niet onbekend, denk ik. Het kan ons alle levenslust ontnemen en je kunt bang zijn voor iedere nieuwe dag. En ik stel me zo voor dat ook al die leerlingen, vrienden en vriendinnen van Jezus zich opsluiten in hun cocon. Zij hadden hoge verwachtingen van Jezus. Hij was de grote bevrijder, Hij zou alles anders laten worden in Jeruzalem, in Israël. Maar hoe anders liep het. Gevangen genomen, veroordeeld, gekruisigd en begraven. En al hadden zij inmiddels verhalen gehoord en ontmoetingen gehad met de verrezen Christus, nog steeds zat de angst er goed in. Zij zaten opgesloten in die eigen cocon, en met gelijkgestemden was het heel veilig, hoopten zij in dat huis.

Maar dan………  …met een wervelwind, met vuur en tongen van vuur lijkt

9 juni 2019, Ineke van Cuijk OP

de wereld op z’n kop te staan. En wat een wervelwind teweeg kan brengen, hebben wij afgelopen week op veel plaatsen gezien en ondervonden. Wind en vuur kunnen vernietigend zijn maar het vuur en de wind van de Bijbel kunnen ook veel tot stand brengen. Het vuur van het brandende braambos waar Mozes de opdracht krijgt het volk uit de slavernij te halen. Tijdens de uittocht is er stormwind, donder en bliksem en wordt de weg naar vrijheid en regelgeving geplaveid. En op die dag in Jeruzalem komen stormwind en vurige tongen opnieuw mensen bevrijden uit hun slavernij, hun cocon.

De Geest van God, verbeeld in storm en vuur, dat is de Heilige Geest. Zij heeft een enorme kracht. Zij is grensoverschrijdend, ontregelend, vernieuwend en scheppend, zingt psalm 104: Maar geeft U Uw adem dan wordt alles herschapen. U maakt de aarde helemaal nieuw. En ze is troostend en zacht, verfrissend, maakt buigzaam wat is verhard en koestert wat kil is geworden - zongen wij net in de Pinkstersequens.

Jezus leeft in de volheid van die Heilige Geest en zo gebruikt Hij ook het woord ‘Vrede’! Shaloom een woord met heel veel lading. Het is meer dan een groet. Het betekent ook: ik wens je het beste. Dat het je goed mag gaan – zowel geestelijk als materieel: welvaart en voorspoed. Want dan kan alles en iedereen volop tot bloei komen. Voor Jezus is dit woord zijn heilsplan. Hij wenst het vandaag tot twee maal toe. Er is vrede: voor jou en voor mij, voor iedereen. In de basis, fundamenteel, is het leven goed!! Iedere dag opnieuw moeten wij dit bewerkstelligen, verzorgen, actie ondernemen. Vrede/Shaloom is de belofte van het nieuwe verbond. Wij weten, voelen, ervaren hoe rauw de wereld kan zijn, hoe groot de verleiding is om je af te wenden van het goede en wij dragen allemaal wat van die rauwheid mee in ons leven. 

Pasen en Pinksteren vallen in deze perikoop samen. De Verrezen Heer stuurt zijn leerlingen en ons allen uit! ‘Zoals de Vader Mij gezonden heeft, zo zend Ik u’. Jezus blaast over zijn leerlingen én over ons. ‘Ontvang de heilige Geest’ Werk aan die vrede – want allen moeten iedere dag opnieuw die vrede waar proberen te maken. Met vallen en opstaan, met wanhoop en moed. Vrede is er niet vanzelf. De wonden van Jezus wijzen er op dat vrede niet zonder pijn gaat. 

Wij kunnen elkaars taal leren spreken, en als wij elkaars taal willen verstaan, en soms kan dat met handen en voeten. Als wij onze cocon verbreken en opstaan – is dat levensreddend. Waar gelovigen samen zijn, werkt de Geest en kunnen wij de wereld tegemoet treden - dan geloven wij: De dauw van Uw genade kome over ons.
Naar boven