1e zondag veertigdagentijd:
Genesis 2,7-9;3,1-7; Matheus. 4,1-11
Ongetwijfeld heeft u gehoord van het begrip Fake News. Het gaat om berichten, mededelingen die de werkelijkheid verdraaien en welke op slinkse wijze via allerlei media worden verspreid. De bedoeling van dit alles is om verwarring , chaos te bewerkstelligen. Wat kun je nog geloven? Wat is echt?
Deze verwarring , deze twijfel ervaar ik ook als ik vandaag hoor
dat Jezus door de Geest naar de woestijn wordt gevoerd en door de
duivel op de proef wordt gesteld. Wat gebeurt hier? Duivel en
Geest trekken samen op. Het lijkt wel of ze met elkaar strijden om
die mens Jezus, de zoon van God.
De plaats waar ze elkaar ontmoeten is de woestijn. Woestijn staat
symbool voor leegte, dorheid van bestaan. In de woestijn word je
terug geworpen op het meest basale. Alle extra’s, alle ballast ben
je kwijt. Je staat in je hemd. Je bent naakt, een situatie die we
ook in de eerste lezing uit het boek Genesis hoorden: ’ Toen
gingen hun beide ogen open en ze bemerkten dat ze naakt waren’ In
de woestijn wordt voelbaar wat echt van belang is.
De woestijn is ook de plaats waar het volk van Israël veertig jaar rond trok. Weg uit de slavernij van Egypte wordt het volk op de proef gesteld en leert het vertrouwen te hebben op zijn God. En het is in de woestijn dat God een verbond sluit met zijn volk. De woestijn is de plek waar God en het volk elkaar vinden. Als eeuwen later het volk zijn God vergeet is het die zelfde God die bij monde van zijn profeet Hosea zegt: ‘Daarom zal ik haar meelokken naar de woestijn en tot haar hart spreken’ (Hosea 2,16). De woestijn als de plaats waar je tot in je binnenste geraakt wordt.
In deze godverlaten leegte, deze woestijn, en dat is niet alleen een fysieke plaats , woestijn is ook beeld van een tijd van eenzaamheid, van troosteloosheid, van geslagenheid. Je kunt de woestijn ook opzoeken door weg te trekken uit de hectiek van alle dag en stil te worden, bijvoorbeeld hier in het klooster of in een voettocht. In deze ruimte, deze leegte trekken de Geest en de duivel samen op. Zij stellen de mens, en in de lezing van vandaag Jezus op de proef. Hij wordt als het ware getest. Kiest hij voor eigen gewin of blijft hij trouw aan zijn Vader. Is hij echt de zoon van God of is hij een charlatan. Niet voor niets vraagt de duivel tot twee keer toe: Als je de zoon van God bent….. Blijkbaar wil de evangelist duidelijk maken dat Jezus de zoon van God is . Uit het vervolg blijkt dat zoon van God zijn voor Jezus een heel andere invulling heeft dan voor de duivel.
De duivel legt hem een drietal zaken voor waar hij een keuze moet maken. Als je de zoon van God bent dan kun je van stenen brood maken. Als je de zoon van God bent spring dan van het dak van de tempel want je wordt toch wel gered. Als je mij aanbidt zul je macht hebben. Het zijn drie dilemma’s die ook wij ongetwijfeld zullen herkennen .