1e zondag 40 dagentijd:
Genesis 9,8-15; Marcus 1,12-15

In de eerste lezing die we hoorden worden wij meegenomen, het boek Genesis in. Wezenlijke thema’s komen daar naar voren: Mens en wereld, chaos en orde, oorsprong en bestemming. De schrijvers van dit eerste Bijbelboek tekenen een beeld van een God zoals zij zich Hem voorstellen: Een God die verbonden wil zijn met zijn wereld én met alles wat daar bij hoort. Maar juist dát blijkt nog niet zo eenvoudig, er gaat veel mis met die mensen. Zelfs God raakt in de beginverhalen zijn geduld kwijt, ziet het met die mensheid, waarbij zoveel onmin en chaos is, niet meer zitten.

In het verhaal rond Noach doet Hij zelfs een poging om de film terug draaien, door zijn scheppingswerk opnieuw te beginnen. Dit is wat er zich rond dit verhaal afspeelt: Ten tijde van Noach zorgde een idioot grote watervloed er voor, (het is een beeld voor chaos, een bedreigende situatie waarin mens en dier letterlijk kopje onder gaan) dat de aarde werd overspoelt. Noach verlaat op verzoek van God, samen met zijn vrouw, zijn zonen en de vrouwen van zijn zonen en een grote hoeveelheid aan dieren, na 40 nachten en dagen in de romp van een ark gezeten te hebben, het schip. Ons verhaal start als het water is gezakt, er weer droog land is en Noach en de zijnen hun schuilplaats uitkomen. Wat doet hij als eerste als zij eenmaal in een nieuw land zijn aangekomen? Noach bouwt een altaar voor de Heer en brengt er zijn offers. Dit bouwen doet mij denken aan onze huidige situatie en alles wat al een jaar gaande is rond ‘het virus’. Wat gaan wij doen als straks deze bedreigende tijd voorbij is?

Het lijkt mij een goed idee, om in navolging van Noach, als eerst ruimte te maken voor bezinning, voor een altaar, voor gebed. Een gedenktijd waarbij alles en iedereen betrokken wordt. Ruimte maken voor wat we achter ons lieten. Mensen gedenken die wij verloren zijn en anderen bedanken, zij die ons nabij gekomen zijn, zij die ons hielpen. De tekst van vandaag gaat over vertrouwen. Deze nare tijd nooit meer! Ik denk dat Noach’s gebed was :Dank U. Dank u dat ik en mijn nageslacht nog in leven zijn en dus kunnen beginnen met het maken van een nieuwe toekomst. Ik lees de eerste verzen van vandaag nogmaals aan u voor, omdat God antwoord geeft:
“God zei tot Noach met zijn zonen: Nu ga Ik mijn verbond aan met u en met uw nageslacht, en met alle levende wezens die bij u zijn, met de vogels en de viervoetige dieren, met alle dieren van de aarde die bij u zijn, al wat uit de ark is gekomen, al het gedierte van de aarde”. God opent zijn mond en zegt: OK!, ik heb jullie ellende gehoord en gezien! Nooit meer zal ik jullie zoveel naars aandoen! En Hij bevestigt zijn woorden door het aangaan van een verbond.
Wat mij opvalt is dat de schrijvers hier vijf keer voor het woordje MET kiezen. Met U. Met zijn zonen. Met heel zijn schepping. In de taal van de Bijbelse beelden, verwijst het getal vijf naar een bruiloft. Zowel de man als de vrouw mochten vijf getuigen meebrengen. De Thora is de verzameling van de vijf boeken van Mozes. Aan iedere hand hebben we vijf vingers. Als de God van Israël iets zou willen, dan is dat met ons, met heel zijn schepping, met mensen hand in hand gaan. Met de mensen in de wereld

21 februari 2021, Holkje van der Veer OP

zijn. God is vanaf den beginne, met jou, met mij, met ons verbonden. God is met ons en dat gaat heel ver. Hij is Met alles wat zich binnen en buiten deze kapel, bevindt en beweegt.

Dat is mooi, een God met ons, maar de schrijvers van Genesis hadden behoefte aan meer. Alleen woorden om op te vertrouwen, is dat genoeg? Een toekomst duurt heel lang. Zij zochten daarom naar een teken waarmee God zijn trouw, kenbaar zou maken. In de bijbel horen de woorden: horen, zien en doen bij elkaar, als een drie-éénheid. De schrijvers komen daarom met drie keer met het woordje tussen. Tussen MIJ (God) en u. Tussen MIJ en de aarde. Tussen MIJ en u en alle levende wezens. Er staat geschreven:

“En God zei: `Dit is het teken van het verbond, dat Ik instel tussen Mij en u, en alle levende wezens die bij u zijn, voor alle geslachten. Ik zet mijn boog in de wolken; De veelkleurige regenboog, als teken van hoop aan de hemel. “ De oorspronkelijk Hebreeuwse tekst, kun je ook anders vertalen, dan wordt het een pijl en boog die aan het hemelgewelf hangt! Dit beeld opent bij mij een metafoor voor de liefde. Een engel zoals Cupido die zijn pijlen op ons op de mensen én op de aarde richt. Het verbond, de mensheid, de regenboog, zijn een drie-eenheid van genegenheid, een bekrachtiging van de liefde.

We zijn nu in het eerste weekend van de veertigdagentijd. Liturgisch gaan wij met Jezus op weg de woestijn in, of je het wilt of niet. De evangelielezing nodigt ons uit om de stilte op te zoeken, zelfs in deze coronatijd waarin we al zoveel achter onze eigen voordeur verscholen zitten. Maar weet, dat ook daar engelen aanwezig zijn. De profeest Elia kreeg in de woestijn van de engelen water en brood. Het was een oergebaar, water en brood als tekenen van leven, van hoop en je bestemming vinden.

In deze veertigdagentijd gaat onze speciale aandacht hier in de kapel uit naar een oogkliniek in Oeganda. We horen er straks meer over, voor hen gaan we collecteren. Weten dat er naar je omgezien wordt, dat andere het beste met je voor hebben, dat is hoop, het is liefde, als een regenboog aan de hemel.
Na zijn verblijf in de woestijn wist Jezus wat hem te doen stond: Hij keerde terug naar zijn mensen in Galilea. Voor het volk was hij een regenboog, een teken van hoop. Er staat geschreven: 'De tijd is vervuld, zegt Jezus en het Rijk Gods is nabij; bekeert u en gelooft in de Blijde Boodschap.'
Laat deze woorden je hart zacht maken. Kijk maar naar de wereld om je heen. Het harde ijs is gesmolten, het zachte voorjaar, nieuw leven komt er aan!

Keren wij ons naar het altaar, waar we brood en wijn op tafel zetten als teken van Gods liefde, Gods verbond. God is met ons ín deze wereld. Zijn Geest is tussen ons, met ons en in ons.Naar boven .

2e zondag van de Veertigdagentijd:
Genesis.22,1-2.9a.10-13.15-18; Marcus 9,2-10;

Twee verhalen over mensen die een berg bestijgen, met een indringende ervaring worden geconfronteerd en vervolgens weer afdalen. De berg als metafoor voor de geestelijke zoektocht van de mens. Gelet op het bergachtig karakter van Israël bevreemdt het ons niet dat bergen, heuvels en dalen frequent voorkomen in de bijbelse beeldspraak. Geografie en topografie, zo las ik ergens, staan in de Schrift goeddeels in dienst van de ‘theologie’. Bijzondere ontmoetingen, boven op de berg. Want de bergtop is het raakpunt tussen hemel en aarde, ontmoeting tussen God en mens, openbaringsplaats. En dat allemaal tot bevrijding, tot groei van mensen. Twee verhalen vandaag over ingrijpende ervaringen.

De Deense filosoof en theoloog Søren Kierkegaard die leefde van 1813 tot 1855, boort in zijn boek Vrees en Beven, dat hij schreef onder het pseudoniem Johannes de Silentio, een diepe laag aan in het verhaal van het offer van Abraham. Daarbij komt hij met een uitdagende en fascinerende exegese. Kierkegaard concentreert zich op, wat je zou kunnen noemen, de paradox in het verhaal. Want in feite wordt Abraham verscheurt door de paradox van het gebod ‘Gij zult niet doden’ én de opdracht ‘Offer uw zoon Isaak’, beide geboden van dezelfde God afkomstig. Bovendien is er het gegeven dat Abraham bereid was Isaac te offeren én tegelijkertijd er op vertrouwde hem niet kwijt te raken. Uit het verhaal valt af te leiden dat Abraham blijkbaar beide gedachten tegelijk had. En aangezien die twee elkaar uitsluiten hebben we hier ook met een paradox te maken. Als we die paradoxen niet omzeilen, maar in alle onbegrijpelijkheid en absurditeit laten staan, kan de uitkomst van het verhaal geen geruststellend godsbeeld zijn. Het Abraham-verhaal levert geen onderbouwing op voor een preek waarin een bloeddorstige god verandert in een liefdevolle voorziener. Los van de eventuele waarde van dat inzicht is het een veel te oppervlakkige lezing van de geschiedenis van Abraham. De geschiedenis van Abraham is er één vol vrees en beven. Het verhaal laat een God zien die ver voorbij de rite van het offer reikt naar een andere wijze van leven. Een leven waarin je je realiseert dat vertrouwen op God neerkomt op alles durven opgeven waar je dagelijks op leunt en steunt. Dat je terecht kunt komen in de paradoxale situatie van iemand die moet sterven aan zichzelf om echt te gaan leven. Zegt Kierkegaard daarmee nou dat het allemaal neerkomt op getob en geknok aan onze kant? Nee, maar het vertrouwen dat God voorziet, is niet iets dat je even gezellig tijdens een preek opdoet. Het is een voortdurende praktische ontdekking op een weg vol stenen waaraan je je stoot en aanwijzingen waaraan je je ergert. Het is, zo zou ik willen zeggen, een weg van de deemoed.

De deemoedige mens geeft haar menselijk onvermogen toe en blijft toch vrijmoedig met God omgaan in de zekerheid dat Hij alles wel beter zal weten dan de mens zelf.
Zó kun je Abraham in het licht van het verhaal beschouwen als de ‘vader van alle gelovigen’ zoals Paulus hem in de brief aan de Romeinen noemt (Rom. 4,11). Het antwoord kan niet liggen in een logica buiten het geloof om. Anders dan vanuit een gelovig standpunt blijft de beproeving van Abraham een onbegrijpelijk verhaal. Abraham vertrouwt er in geloof op, dat God hem niet iets zal opdragen wat in strijd is met Gods belofte, nl. dat hij Abraham tot vader zal maken van een talrijk nageslacht. Het is volgens

28 februari, 2021, Bruno Wilderbeek ocso

Kierkegaard het gelóóf van Abraham, dat in het verhaal verschijnt als een absurde paradox, dat dit gelóóf hem als gerechtigheid wordt aangerekend. De grootsheid van Abraham is de grootsheid van zijn geloof. Geloof als ruimte waarin wordt geleefd en alles wat gebeurt wordt gedragen. Geloof waarbij de gelovige altijd twijfel en onzekerheid met zich mee moet dragen. Onzekerheid die niettemin gedragen wordt door hoop en liefde. Geloof ook waar een mens tegenover de levensvragen en daarmee de vragen die God hem stelt, altijd eenzaam staat, geen ruggenspraak kan houden en geen verantwoordelijkheden kan afschuiven. Dat vraagt, dunkt mij, om deemoed. Abraham als stamvader van de gelovigen, een deemoedige mens!

Want hoe ongelijk wij ook zijn ten overstaan van God, de deemoed verheft je met de hoop dat je op Hem gelijken mag, zodat je je deemoedig en toch vol vertrouwen weer verheft. De weg van de deemoed leidt niet naar de vernedering van de mens, maar naar zijn verhoging, zijn omvorming door Gods Geest, die hem helemaal doordringt, en die de mens leidt naar zijn vreugde in deze nieuwe kwaliteit van leven. ‘Wie zich verheft zal vernederd worden, en wie zich vernedert, zal verheven worden’ (Mat.23, 12). Wie afdaalt wordt verhoogd, zegt Jezus.
Wie afdaalt in zijn eigen werkelijkheid, in de onbewuste afgronden van zijn persoon, in het duister van zijn schaduw, in de machteloosheid van zijn eigen strevingen, wie in aanraking komt met zijn menselijkheid en zijn aardsheid, die stijgt omhoog tot God. Deemoed is niet in de eerste plaats een deugd, maar een religieuze houding. Wellicht heeft deemoed daarom te maken met de waarheid omtrent onszelf. Een waarheid die wijzelf misschien niet overzien maar die God kent want Hij doorgrondt ons en kent de bewegingen van ons hart. Ja, verheven de Heer, die de nederige ziet en doorgrondt de trotse van verre (ps.138, 6).
Wie denkt dat wat hij is, het aan zichzelf te danken heeft, houdt zich voor zijn eigen schepper.
Dat is de bron van onze hoogmoed: de illusie dat men op zichzelf kan bestaan, radicaal autonoom. De wijsheid van de Schriften schenkt ons het bewustzijn van onze eigen begrensdheid om ons open te maken en ontvankelijk voor Hem die ons het bestaan verleent Deemoed als vindplaats van geloof. Deemoed die Abraham karakteriseerde.
Ook Petrus heeft zo zijn eigen ervaring op de berg. Petrus zei: ‘…laten wij hier drie hutten maken…’. Maar Petrus spreekt in overmoed voor zijn beurt. In de oorspronkelijke tekst staat niet ‘Petrus zei’, maar ‘Petrus antwoordde’. Terwijl hem helemaal niets is gevraagd. Een subtiele nuance. Petrus die wel vaker zijn woordje klaar heeft, wist niet wat hij zei. Want eerst moet de overmoed losgelaten worden. Ze dient omgevormd te worden tot een weg van deemoed. Het inzicht, het licht dat op de berg tot je komt, kun je niet in een overmoedige houding vast houden als een bezit. Wij kunnen het niet grijpen, manipuleren, naar de hand zetten. Wij kunnen ons niet onder Gods beschutting hoog op de berg terugtrekken. Wij worden aangespoord af te dalen om Jezus te volgen op de weg die Hij gaat. De leerlingen wilden en konden nog niet begrijpen dat de weg van de verrijzenis loopt via het kruis. Dat inzicht kwam pas in de ruimte van de Geest aan het licht nadat Jezus zijn Geest gegeven had. Daar, op die andere berg, de berg Golgotha, vindt de definitieve Transfiguratie plaats. Transfiguratie als prelude van Pasen. Dat het ons mag bemoedigen op onze tocht door deze Veertigdagentijd.Naar boven

3e zondag in de veertigdagentijd:
Exodus 20: 1-17; Johannes 2: 13-25

Wat meer dan een jaar geleden gewoon was, is dat allang niet meer, want het Corona-virus veranderde ons leven. Voor het evangelieverhaal van vandaag, over Jezus die de tempel reinigt, moeten we daarom ook onze kritiek op de religieuze gewoonten van zijn tijd matigen in het licht van onze eigen ervaringen. Bijvoorbeeld: in de parochiekerk waar ik als kleine jongen naar de kerk ging, huurden we onze plaatsen en daarop zat dan ook een naamplaatje. Er werden kaarsen verkocht, die bij de koster duurder waren, dan wanneer je ze in de Mariakapel aanstak. Die man moest er ook van leven. Zulke gebruiken waren niet uniek voor mijn parochiekerk. Over de hele wereld, in kerken en heiligdommen van alle religies, zijn er mensen die allerlei dingen verkopen. We moeten dus niet te hard zijn voor die kooplieden en geldwisselaars in de tempel op de dag dat Jezus daar aankwam, toen Hij verontwaardigd werd en ze eruit gooide. Het lijkt erop dat geen enkele religie is vrijgesteld van mensen die hun goederen met winst verkopen. Kijk maar naar de kaarsjes, die overal aangestoken worden. Toen ik klein was deden ze dat niet in de protestantse kerk, maar nu gebeurt het zelfs op straat.

Waar ging al die activiteit in het Tempelgebied over? De valuta die werd gebruikt in de dagelijkse commerciële handel waren de Romeinse en Griekse munten. Die droegen heidense en keizerlijke afbeeldingen en daarmee mocht dus geen tempelbelasting betaald worden. Daarom waren geldwisselaars noodzakelijk om de gewone munten om te zetten in munten die acceptabel zouden zijn voor tempeloffers. Dierenhandelaren waren ook nodig omdat mensen van ver weg kwamen en dieren wilden kopen om die te offeren.

Er staat meer dan Tempelreiniging in Johannes’ relaas. Hij plaatste de episode aan het begin van zijn evangelie om aan te kondigen dat Jezus de messiaanse hoop van Israël vervult. De profeet Maleachi (3:1-4) zei dat aan het begin van Gods heilswerk de Messias zou komen om de Tempel te reinigen. Zacharia had soortgelijke verwachtingen: “Op die dag zal er geen koopman meer zijn in het huis van de Heer der heerscharen” (14:21). De missie van Jezus is nog maar net begonnen en Johannes kondigt aan dat ‘die dag’ is aangebroken, zoals de profeten voorspelden en waarnaar het volk vol verlangen naar uitzag. De tempelreiniging kondigde dus de komst van het nieuwe messiaanse tijdperk aan. Zoals voorspeld, was de Heer naar zijn tempel gekomen om vroegere rituelen en systemen van aanbidding te vervangen door zichzelf, de nieuwe en levende Tempel. In Jezus, Gods heilige tempel, worden we uitgenodigd om binnen te treden in de relatie die Jezus had met zijn Vader.
Heel wat tijdgenoten van Jezus zouden de marktatmosfeer in de tempel heel gewoon hebben gevonden en zagen wat Jezus deed als een symbolische profetische actie. Denk aan de woorden van de profeet Jeremia over de Tempel: “Is dit huis dat mijn naam draagt in uw ogen een rovershol?” (Jeremia 7:11) Sprekend in Gods naam bekritiseerde Jeremia degenen die God in woorden en gebaren aanbaden, maar niet ophielden met het onderdrukken van de armen, het plegen van moord, diefstal en het aanbidden van heidense goden. “Dit is eerder wat ik hen beveel: Luister naar mijn stem; dan zal ik uw God zijn en u zult mijn volk zijn. Wandel op alle manieren waarop ik u beveel, zodat u voorspoedig zult zijn” (7:23).

7 maart 2021, Antoon Boks OP

Jezus kwam, net als Jeremia, om de aanbidding te vernieuwen in woorden en daden en alle mensen bij God te brengen. In Jezus, Gods heilige tempel, worden we uitgenodigd in de relatie die Jezus had met zijn Vader.

Wij hoeven niet langer naar de tempel te komen om offers te brengen, want in de Eucharistie is Jezus zelf aanwezig en zo ontmoeten we onze God. Jezus, de nieuwe Tempel, heeft door zijn dood aan het kruis de mensheid gereinigd en ons bevrijd van de overheersing van de zonde. Hij zegt tegen zijn critici: “Vernietig deze tempel en over drie dagen zal ik hem weer oprichten.” Een terugkerend thema in Johannes is het misverstand van de mensen over de woorden van Jezus, die niet verder kijken dan het materiële niveau en de diepere betekenis van wat hij zei, niet begrepen. Jezus’ verwijzing naar ‘drie dagen’ wijst naar zijn opstanding: Zijn lichaam is de nieuwe Tempel en vanwege het offer van Jezus worden we verwelkomd en geaccepteerd in Gods heilige aanwezigheid.

Brood en wijn zullen het Lichaam van Jezus worden. Daarom is er ook bij ons een collecte. Die wordt op het altaar gezet samen met brood en wijn. Ze vertegenwoordigen de gave van onszelf aan God, met al onze menselijke beperkingen. Eenmaal op het altaar bidden we, dat brood en wijn en ons leven, vertegenwoordigd door de gaven, ook het lichaam en bloed van Christus zal worden, zodat Christus door onze woorden en daden werkelijk aanwezig zal zijn in de wereld.

De gewoonten, waarmee ik in de parochiekerk van mijn jeugd ben opgegroeid, hebben we niet in onze kapel, maar we zijn wel aan het nadenken hoe het nu moet met de financiën van onze kapel. In Puerto Rico en de Antillen betaalden we uit de collecten en andere bijdragen de kosten van het onderhoud van de kerk, de armenzorg en ook de Vastenaktie. Ik schrok toen ik in 2003 de geringe opbrengst van de collecte in onze kapel zag in vergelijking met wat de mensen van de Caribe gaven. Wie is deze Jezus en wat is Zijn betekenis in ons leven? Johannes vertelt van de macht aan Hem gegeven door God zijn Vader. Voorafgaand aan het verhaal van vandaag had hij water in wijn veranderd en nu kondigt Hij door zijn gezaghebbende acties in de tempel de vervulling aan van Israëls lange wachten op een Messias. Jezus is de ideale Tempel en in Hem is God beschikbaar voor alle mensen.

Om het evangelieverhaal van vandaag te plaatsen in onze kapelsituatie en om mijn overweging af te ronden: tijdens de vastentijd worden we uitgenodigd om te vasten, te bidden en aalmoezen te geven. We doen dat niet om in een goed blaadje bij God te komen, of om zo te laten zien dat God aanwezig is. Dat is al werkelijkheid geworden door Jezus' leven, dood en opstanding. Waarom dan die aparte dingen in de Veertigdagentijd? Die zijn er niet alleen voor die tijd: heel het jaar moeten wij ons hart openen voor degenen die: niet kunnen vasten, omdat ze geen voedsel hebben; niet kunnen bidden omdat ze achtervolgd worden, of in gevaar zijn; geen aalmoezen kunnen geven omdat ze geen geld te hebben. De veertigdagentijd is een tijd om na te denken over en in de praktijd te brengen wat we het hele jaar door zouden moeten doen: mensen verwelkomen in onze gemeenschap als onze zusters en broeders en zorgen voor allen en alles waar wij verantwoordelijk voor zijn.
Moge dat werkelijkheid zijn, vandaag en alle dagen van ons leven.Naar boven

4e zondag in de veertigdagentijd:
2 Kronieken 36,14-23, Johannes 3,14-21a

Aan Babels stromen zaten wij, onze lieren opgehangen aan de wilgen. Het is dit beeld van de psalm dat ons de pijn laat zien van ballingschap, verweest, weg van het vertrouwde, je eigen lied niet meer kunnen zingen. Alles is onder je voeten weggeslagen. In de eerste lezing uit het boek van de Kronieken horen we hoe het volk van Israël wordt weggevoerd. De leiders van het volk, ja ook de religieuze leiders hebben het land, het volk, ja al het goede verkwanseld. Men had meer oog voor eigen macht en gewin en zelfs de tempel, het heilige, werd misbruikt. Het volk wordt vernietigd en afgevoerd. Het land blijft leeg, verlaten, achter, een woestenij. Zeventig sabbatjaren waren nodig om te herstellen. Wat een puinhoop kunnen wij mensen maken als we geen oog hebben voor het leven van de ander, als we de aarde uitbuiten, als we de levenskracht van vrede, liefde en barmhartigheid miskennen.

Over deze houding, deze wijze van kijken naar de wereld, naar onze medemensen gaat het ook in de lezing van Johannes. De mensenzoon moet omhoog geheven worden, zoals Mozes de slang omhoog hief in de woestijn. In het boek Numeri (26,8)) staat beschreven hoe het volk in de woestijn bedreigd werd door slangen en veel mensen sterven. In gebed tot de Eeuwige hoort Mozes dat hij een slang moet maken op een staak en ieder die er naar opkijkt wordt genezen. Dit beeld gebruikt Johannes op zijn beurt om de plaats, de rol van Jezus duidelijk te maken. Kijk naar hem op, laat je door hem, door zijn geest leiden. Wees licht in de duisternis. Je zou het een kwestie van kijken kunnen noemen. Waar laat ik mij door leiden, door macht en bezit of door barmhartigheid, door voorschriften of door betrokkenheid.

Deze beschouwende gedachte over de rol van Jezus volgt op een gesprek tussen Jezus en Nicodemus. Nicodemus is een vooraanstaand schriftgeleerde, lid van het Sanhedrin, de Hoge raad. In de nacht gaat deze invloedrijke geleerde, kenner van wet en profeten, naar Jezus. In de nacht, wil hij voorkomen dat hun ontmoeting uitlekt of staat de nacht voor de duisternis van niet weten? Het lijkt erop dat Nicodemus uit de mond van Jezus zelf wil horen wat hem beweegt en niet wil afgaan op alle verhalen die over hem rond gaan. In dit nachtelijke, vertrouwelijke gesprek geeft Jezus hem te kennen dat hij op een ander manier moet kijken. Hij omschrijft het als opnieuw geboren worden. Het gaat niet om de regels, om de voorschriften, waar de schriftgeleerden zo op uit zijn, nee het gaat om het doen, het laten zien waar je voor staat. Ik ben niet gekomen om te oordelen maar om te redden zegt Jezus vandaag. En elders in de schrift zegt hij: Ik ben niet gekomen om de wet af te schaffen, maar om ze tot vervulling te brengen(Mat. 5,17). Als wij opgeroepen worden om op te zien 

14 maart, Jos Oostrik

naar Jezus zoals naar et teken van de slang in de woestijn, worden we net als Nicodemus uitgenodigd om te handelen en niet om te oordelen.

Een prachtig voorbeeld van deze houding mochten we afgelopen week zien toen Paus Franciscus in de puinhoop van Mosul bad om vrede en broederschap. Hier werd zichtbaar gemaakt, Ik ben niet gekomen om te oordelen maar om te redden. Johannes noemt deze levenshouding Licht. Het licht is in de wereld gekomen. Jezus wordt ons voorgehouden als het licht dat schijnt , als een lamp voor onze voeten , als het woord dat richting geeft. En dan niet om te oordelen maar om wat gedaan moet worden, zorg voor de kwetsbaren, nabijheid voor de vreemdeling , blinden de ogen openen, soms letterlijk zoals in ons vastenproject van dit jaar in Oeganda. Kortom een oproep om lief te hebben, niet als een warm gevoel maar als praktische solidariteit; je laat de ander niet wegkwijnen, niet barsten of stikken.

De mensenzoon moet omhoog worden geheven, opdat iedere die in hem geloofd eeuwig leven zal hebben. Johannes daagt ons uit om te leven met Jezus, om ons door zijn levenswijze, zijn Geest te laten inspireren. Dit vraagt op de eerste plaats dat we tijd nemen en ons richten op die man van Nazareth. In de komende weken op weg Pasen, zouden we eens extra tijd vrij kunnen maken voor bezinning, schriftlezing en zo ons opnieuw laten aanspreken door zijn woorden en daden.

Het opkijken naar de mensenzoon brengt ook in herinnering die andere tekst, zij zullen opzien naar hem die ze doorstoken hebben (Joh.19,37). De weg van Jezus is een weg van jezelf wegcijferen omwille van de ander, je naaste. We hoorden over het failliet van Israël, over de ballingschap van het volk, over het braak liggen van het land, omdat men geen oog had voor elkaar en voor het heilige in haar midden. Met andere woorden, Waar het besef van naastenliefde wordt verwaarloost, dus niet meer van waarde is, is er menselijke wijs geen toekomst.

Vandaag worden wij uitgenodigd om op te zien naar de mensenzoon en wie opziet naar de mensenzoon wordt aangeraakt door zijn adem, zijn geest van menslievendheid. Geen boodschap met trompetgeschal maar een woord, onnaspeurbaar als de wind die voorbijgaat in de bomen zingt het lied. Het is deze adem, deze bries die heel ons leven kleurt. De komende dagen mogen wij onze stem uitbrengen voor een nieuw parlement. Wie terug kijkt over de afgelopen jaren weet ook dat we er af en toe een rommeltje van kunnen maken, denken we alleen al aan het klimaat of de toeslagenaffaire. Laten we bij onze keuze de geest van Jezus mee laten klinken, Ik ben niet gekomen om te oordelen maar om te redden.Naar boven

5e zondag van de veertigdagentijd:
Jeremia 31,31-34; Johannes 12,20-33

Als er in de Bijbel sprake is van ‘vreemdelingen’ moet je altijd op-passen! Het heeft niets te maken met de angst voor vreemdelingen zoals die ons wordt aangepraat door populistische politici, integen-deel. Het zijn juist vreemdelingen in de Bijbelse verhalen die ons laten zien wat de ware levenshouding is die Jezus ons verkondigt. Kijk maar naar de barmhartige Samaritaan: die man laat zien hoe je op een menswaardige manier met anderen omgaat, in tegenstelling tot de priester en de leviet die met een grote boog om de verongelukte man heenlopen. Vandaag horen wij over Grieken ‘die Jezus willen zien’, zoals wij dat ook hoorden bij de blindgeborene. Het zijn de half-gelovigen of ongelovigen die willen zien hoe God zich in Jezus aan de wereld openbaren wil, zoals er geschreven staat in de profetie van Zacharia: ‘alle volken zullen opgaan naar Jeruzalem om zich te buigen voor de HEER van de heerscharen’.(14,16) Jezus wil-len ‘zien’ is het teken van hun beginnend geloof in de beloofde Messias. Daarom horen wij Jezus ook zeggen dat ‘zijn uur gekomen is’. Dat is het uur waarop het besef doorbreekt dat Jezus de HEER is voor alle volkeren.

En hoe hij dat is, maakt hij duidelijk in een vergelijking, in een beeldspraak over het graan dat in de aarde valt en door ten onder te gaan veel vrucht zal dragen. Die graankorrel staat voor het leven van Jezus zelf en is, naar een woord van Willem Barnard, het grondgeheim van de Bijbelse verkondiging. De totale zelfgave van Jezus aan mensen die uitloopt op zijn dood, is een geen afgang van zijn leven, niet het trieste einde van een profeet, maar is tegelijker-tijd zijn verheffing. Als er iets uit de woorden van Jezus duidelijk wordt, dan is het wel dat hij in zijn leven de wil doet van zijn Vader, niet als een slachtoffer maar als een mens die ten einde toe de weg van de mens op aarde is gegaan en daarom door zijn vader verheerlijkt zal worden. Het is dit inzicht, dit ‘zien’ van Jezus door de vreemdelingen die de Grieken zijn, dat als een donderslag bij heldere hemel voor hen doorbreekt. Net zoals Paulus op de weg naar Damascus hoorde wie Jezus

21 maart, Henk Jongerius OP

was door een stem uit de hemel, horen ook hier de omstanders dat de neergang van Jezus geen afgang maar een opgang is naar God! In die donderslag gaat de hemel open, wordt de verbin-ding tussen hemel en aarde hersteld en wordt bewaarheid wat wij in het gebed des Heren zeggen: ‘uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel’.

Zo wil Johannes ons vandaag verkondigen dat de kruisiging van Jezus en zijn dood, niet het laatste woord is, maar integendeel zijn verheffing: ‘zij zullen opzien naar hem die zij doorstoken hebben’. Zijn dood is zijn verheerlijking, zoals dat heel mooi is afgebeeld op de kopie van een beroemd kruisbeeld dat op de dooptafel hier staat: Jezus draagt daar geen doornenkroon maar een koningskroon! 

Wij willen Jezus zien, en wat zien wij dan?

Zie het zaad dat in de aarde
sterft en ons tot voedsel wordt,
door de schoot die het bewaarde
weer als nieuw tevoorschijn komt.

Wie het leven willen smaken
zullen sterven als het zaad,
weten van geduldig waken,
wachten op de dageraad.

Zie de mens die alles waagde
en zich prijsgaf totterdood:
wie hem volgt, zal hoop vergaren,
licht en vreugde, levensbrood.

Moge dit geloof, dit ‘zien’ ons als een geschenk ten deel vallen en ons doen en laten tekenen, al onze dagen. Amen.Naar boven

Palmzondag 2021 Jesaja, 50,4-7,Marcus 11,1-10; 11-19

Er waren veel mensen op de been, pelgrims op weg naar Jeruzalem om de uittocht te herdenken en feest te vieren. Wie ooit op pelgrimage is geweest weet dat zo’n tocht gepaard gaat met rituelen, met bezinning maar ook met feest. Als kleine jongen fietste ik met mijn vader naar Overdinkel, naar de Gerardusprocessie. Naast de heilige mis en de processie door het park was er na afloop feest. Familie en bekenden kwamen samen, aten en dronken en het was een groot feest. Zo iets stel ik me ook voor bij de intocht in Jeruzalem. Er is veel volk en daar is ook die man, Jezus, waar iedereen het over heeft. Niet iemand met veel kapsones want hij komt op een ezeltje. Hij was een opvallende verschijning en er deden allerlei verhalen over hem de ronde. We kunnen ons afvragen wat de kracht was/is van deze mens ? En daarmee ook, wat betekent Jezus voor mij?

We staan aan het begin van de Goede week, een soort van pelgrimage. Een week vol verhalen, vol rituelen en tradities en aan het eind ook feest. Zo kennen wij onze plechtigheden, helaas deze week weer in beperkte vorm. We hebben onze tradities van Palmpasenstokken, broodhaantjes en het schilderen van eieren. Een week getekend door een kruistocht, de passie. Vandaag begint de week met het verhaal van Jezus over de intocht in de stad Jerusalem. Hij wordt verwelkomt met gezang en met het zwaaien van palmtakken. De week begint met blijdschap. En ik vraag me af waar zijn die mensen verheugd over? Wat hebben ze gezien in Jezus, waren het zijn wonderen, zijn barmhartigheid die hij telkens opnieuw liet zien? Waren het de verhalen die hij vertelde over vader en zoons, over wijngaarden en olijfbomen , over barmhartige Samaritanen of was het zijn kritiek op de synagoge en de farizeeën? Of is het de gebruikelijke vreugde van de massa die optrekt naar Jeruzalem voor de jaarlijkse pelgrimage. Het ritueel waarin de bevrijding, het leven, wordt gevierd, een feest van ontmoeting . ‘We zijn op weg naar het huis van de Heer, Hossanna’. Marcus zegt hierover: Het volk was vol bewondering over zijn leer (11,18). Blijkbaar zijn velen onder de indruk van Jezus, in hem herkennen zij iets van hoop en gerechtigheid, van leven. Hij is iemand die een ander licht werpt op de samenleving, op het leven van ons mensen. Hij is beeld en gelijkenis van de Eeuwige, gestalte van God, zegt Paulus (filip. 2).

Op onze beurt kunnen wij ons afvragen wat spreekt ons in hem aan, waar raakt die man uit Nazareth mij en waar ben ik blij mee? Wat betekent Jezus voor mij, wat bewonder ik in hem? Sta ik langs de weg te zwaaien of aarzel ik en trek mij terug in stilte. De komende week zou een week van inkeer kunnen zijn , waarbij ik stil sta bij mijn betrokkenheid , mijn relatie met Jezus, die man van Nazareth.
Jezus gaat Jeruzalem binnen. In de hoofdstukken die volgen beschrijft Marcus hoe Jezus drie dagen lang iedere keer Jeruzalem in gaat . Elke avond keert hij terug naar Bethanië en de volgende dag gaat hij weer de stad in. Hij komt en gaat, alsof hij niet anders kan dan de stad , het leven in te gaan. In Jeruzalem ontmoet Jezus de weerstand van de gevestigde orde en er ontstaan volop twistgesprekken. Marcus verhaalt al eerder in zijn evangelie dat Jezus bedroefd is en boos over hun verhardheid ( Marc. 3,5). Vandaag hoorden wij dat hij de tempel binnengaat en de geldwisselaars eruit ranselt. ’Jullie hebben er een roversnest van gemaakt’. En met het beeld van de vijgenboom zegt hij: Jullie brengen geen vruchten

28 maart 2021, Jos Oostrik

voort.Vanaf dat moment zoeken de tegenstanders een manier om van hem af te komen. Als hij na de maaltijd met zijn vrienden, naar de hof gaat, wordt hij opgepakt en voorgeleid aan de heersers van die dagen en opnieuw staan er mensen aan de kant die roepen, nu is het: ‘ Kruisig hem’. Er wordt hem een kruis op de schouders gelegd en hij wordt afgevoerd. Ook dan staan er mensen langs de weg, ambtenaren, soldaten die zorg dragen voor een goede afloop van het gebeuren, en natuurlijk mensen die nieuwsgierig zijn, maar daarnaast ook mensen met tranen op de wangen.

Zo staan er zijn moeder en niet veel later andere vrouwen, moeders die weet hebben van verdriet. Mensen die wenen, treuren en die troost bieden aan de droefheid. In hun tederheid zijn zij gezicht van de Eeuwige onze God.

Langs de weg staat ook de eenvoudige werkman, Simon van Cyrene, Hij reikt de hand om de last van het kruis een beetje te verlichten. Een enkel gebaar , een woord dat verlichting kan geven.
Er staat een vrouw, Veronica, die zijn gezicht ziet en een doek, een zakdoek reikt. De mens die het lijden van de ander in het gezicht durft te kijken, oog heeft voor de pijn.

Er is een man , Jozef van Arimathea , iemand die net als Nicodemus behoort tot de hoge raad maar twijfelt, worstelt met zijn positie en uiteindelijk zorg draagt voor de dode Jezus, zijn eigen graf beschikbaar stelt en zo ruimte maakt voor de overgang van dood naar leven.

Allemaal toeschouwers, betrokkenen, allen laten ze zich leiden door Jezus, door je kind, je vriend, je leider, door de ander. Mensen die zich laten leiden door de pijn en het verdriet van de mens die voor hen staat. Allemaal mensen die in hun doen en laten iets laten zien van die boodschap van Jezus, licht zijn in de duisternis, gestalte van God zijn.
Ook wij staan langs de weg van het leven. Zijn we toeschouwers? Ben ik de enthousiasteling die met zijn takje staat te zwaaien en Hossana roept of ben ik de tegenstander en roep: Weg met hem, aan het kruis met hem. Ben ik de bedachtzame, de twijfelaar, of ben ik geraakt door het verdriet van de ander en heb ik zorg om de dode. We zouden de komende week stil kunnen staan bij alle soorten van volgers ieder op zijn /haar eigen wijze. Want in al die volgers wordt iets zichtbaar van de kracht, van het goddelijke licht dat was in Jezus.

Het verhaal van Jezus is een verhaal van leven, en dat is niet zonder pijn en verdriet. De vreugde van Pasen, van nieuw leven, kan alleen gevierd worden als ik de gebrokenheid, het lijden serieus neem. Jesaja zegt vandaag: God de Heer zal mij helpen en ik weet dat ik niet beschaamd zal worden. Het is dit vertrouwen, deze overgave aan het leven, aan zijn Vader, die Jezus heeft laten zien. In hem wordt zichtbaar dat God naar ons toekomt en er zal zijn. Zijn leven is een uitnodiging aan ieder van ons om het na te volgen en zo ook God in ons leven, in ons doen en laten toe te laten. Zoals wij bidden in het onze Vader: Uw wil geschiede in hemel en op aarde.
Ik wens ons een goede week toe van inkeer en bezinning en dat we met vreugde Pasen mogen vieren. Feest van nieuw leven.Naar boven

Witte donderdag: Exodus 12: 1- 4; Johannes 13: 1-15

Het evangelie volgens Johannes beweegt onomkeerbaar naar het moment dat Johannes ‘het uur’ noemt. Nu, in de lezing van vandaag over het Laatste Avondmaal, vertelt Johannes ons dat Jezus, zich volledig bewust was dat ‘zijn uur was gekomen’. Dit hele evangelie heeft ons voorbereid op dit moment: Jezus gaat de laatste uren van zijn leven in en, zoals beloofd, staan we op het punt zijn glorie te zien. Wij die vanavond bijeen zijn, beginnen met de drie of vier heilige dagen van Jezus’ lijden, dood en opstanding. We horen de verhalen die de basis vormen van ons geloof en gaan daardoor Jezus’ ‘uur’ met Hem binnen – we herinneren en ervaren Gods diepe liefde voor ons.

We kennen dit verhaal goed. Het komt elke Witte Donderdag terug. In tegenstelling tot de meeste andere zondagen en feesten, hebben we geen driejarige cyclus van lezingen voor vandaag – dit zijn dezelfde passages die we elk jaar te horen krijgen als we dit feest vieren. We moeten oppassen dat we niet in slaap worden gesust omdat we deze lezingen al zo vaak hebben gehoord; hierdoor horen we het Woord van God opnieuw verkondigd voor elke dag in ons leven. Het ‘uur’ van Jezus is ook het uur van ons. Als we het evangelie weer horen, kijken we toe en laten we Hem onze voeten wassen. Want, zoals Hij tegen de overijverige Petrus zegt: "Wie heeft gebaad, hoeft haar of zijn voeten niet te laten wassen, want die zijn schoon...".

We zijn gedoopt in Jezus’ leven, dood en opstanding. Wij geloven dat de dood door Jezus niet het laatste woord heeft – het leven wel. Daarom: terwijl we vanavond samenkomen voor nog een keer een Eucharistieviering en geen voetwassing herinneren we ons de woorden van Jezus en stellen we opnieuw ons vertrouwen in het zaad van het leven dat Hij in ons heeft geplant. Hij leeft in ons en hopelijk groeien we steeds meer om zijn leerlingen te zijn. Maar we zijn nog niet volledig Zijn leerlingen, want we leven ook niet helemaal op Zijn manier. We zijn gedoopt, maar we hebben Jezus nodig om echt voor 100% Zijn leerlingen te worden.

Ik weet het: 100% is wel heel erg veel. Hopelijk hebben we er nog wat tijd voor, want de manier van spreken van Jezus is wel heel duidelijk. We hebben Zijn leven geërfd, niet op een abstracte manier. Integendeel, concrete tekenen van Zijn leven moeten wij in ons leven laten zien. Wat ons is gegeven, moet met anderen gedeeld worden, anders hebben we in werkelijkheid de gave van het leven dat Jezus deze week aan ons voorstelt in Zijn leven lijden, dood en opstanding niet aanvaard. Tijdens de maaltijd met Zijn leerlingen laat Jezus ons zien hoe we Zijn leven met anderen kunnen delen, door hun voeten te wassen; door de rol van dienaar op ons te nemen voor al die mensen, die het in deze tijd van Corona nog moeilijker hebben dan ze het al hadden. Wij verwelkomen degenen die uitgeput zijn door hun reis, vooral degenen die op wat voor manier dan ook

31 maart 2021, Antoon Boks OP

een zware last op hun schouders dragen, een leven hebben met zoveel problemen, om maar niet te praten over al die mensen die ontheemd zijn, zonder rustplaats. We verwelkomen in ons leven mensen die anders zijn dan wij, net zoals Jezus deed.

Naast het wassen van de voeten van Zijn leerlingen, weten we wat Jezus nog meer deed bij deze maaltijd – Hij stelde de Eucharistie in. De Synoptische evangelies vertellen de details van de instelling, elk op hun eigen manier. Net als wij waren de vroegste lezers van het evangelie volgens Johannes goed thuis in het Eucharistische verhaal. Ze kenden niet alleen de geschreven verslagen, ze vierden ook al vele jaren de Eucharistie. De meesten van hen konden, net als wij, de woorden van Jezus uit het hoofd opzeggen: "Dit is Mijn Lichaam... Dit is de beker van Mijn Bloed... Doe dit ter nagedachtenis aan Mij." Die woorden weerklinken in ons geheugen – hopelijk vooral het laatste voorstel: "Doe dit ter nagedachtenis aan Mij."

Johannes wist dat degenen die zijn verhaal hoorden, zich de woorden van Jezus zouden herinneren. Hij wist ook dat we de echo’s van de Synoptici zouden horen over het herinneren van Jezus. Johannes heeft soortgelijke woorden in zijn relaas: "Wat Ik voor jou heb gedaan, moet jij ook doen." Met andere woorden, "Doe dit ter nagedachtenis aan Mij.” Daarom mogen we vragen: "Hoe moeten we Jezus herinneren?” Is het door samen Eucharistie te vieren? "Ja," antwoordde Johannes, "maar onthoud ook wat Jezus die nacht nog meer deed tijdens het avondeten, Hij waste onze voeten.” Als we de Eucharistie willen vieren, niet alleen in de kapel, maar in het dagelijks leven, moeten we die beleven op de manier waarop Jezus het deed en ‘elkaars voeten blijven wassen’.

We hebben een vastenprojekt anders dan andere jaren en anders dan andere jaren staat de teller hoog. Gevoed door het Lichaam en Bloed van Christus, hebben we Hem herinnerd door wat we dit jaar anders deden.
We worden vernieuwd in onze doopidentiteit tijdens deze Eucharistieviering. Wij zijn degenen die geroepen zijn om Christus te gedenken, Degene die onze zonden weer vergeeft en ons zelf voedsel in overvloed geeft. Nu kunnen we klaar zijn om liefdevol hulp te bieden aan anderen in Zijn naam. Sommige religieuze gemeenschappen nemen als hun embleem de handdoek en wastafel, een visuele herinnering aan hun oproep. Eigenlijk is de handdoek en wastafel, net als het kruis, slechts een herinnering voor alle Christenen van wat we deze dag en bij elke Eucharistie vieren: Christus kwam in de wereld om door Zijn leven anderen te dienen en Zichzelf te geven. Nadat we vanavond het Lichaam en Bloed van de Heer hebben ontvangen, worden we met de zending belast om Zijn leven opnieuw werkelijkheid te laten worden door anderen te helpen.
Mogen we dat vanavond vieren en steeds weer opnieuw werkelijkheid te maken.
Naar boven

Pasen 2021: Handelingen 10,34-43; Johannes 20,1-9

Bij de doop van Jesse Reith

Wanneer het in het Bijbels getuigenis gaat over de weg van de mens op aarde wordt er veelal gebruikt gemaakt van de stijlfiguur van ‘twee broers’: Kaïn en Abel, Ezau en Jakob, Abraham en Lot, een vader met twee zonen, leerlingen op Paasmorgen onderweg naar Emmaus. In die verhalen gaat het erom ons een spiegel voor te houden: welke keuze maak jij in je leven? Voor geweld, het ver-langen de sterkste te zijn, het onderdrukken van de zwakke, of de weg van de ‘abele’ mens, de weerloze en kwetsbare?

Het zijn de twee mogelijkheden die wij hebben in ons leven en ook vandaag horen wij van twee leerlingen die naar het graf ‘rennen’ omdat zij willen weten hoe het met Jezus is afgelopen…

Zij komen bij het graf en alle twee ‘zien’ zij: Petrus ziet alleen de overgebleven dingen van een begrafenis, maar Jezus ziet hij niet. De man die er zo prat op ging Jezus niet te zullen verloochenen wordt hier eigenlijk de mond gesmoord, want hij ziet iets niet.

En dan is er die andere, door Jezus beminde leerling. Hij komt, buigt zich voorover, ‘ziet en gelooft’, lezen wij.
Zij houden ons vandaag een spiegel voor als het gaat over Jezus: kijken wij naar de buitenkant en houden wij vast aan wat wij niet zien, of is er een nieuwe openheid, belichaamd in Johannes, die verder weet te zien dan zijn ogen reiken en geraakt worden door wat God onder en in mensen bewerkt?

Jij hebt in de afgelopen jaren ook dit gevecht tussen buiten- en binnenkant gestreden, tussen hoofd en hart en voordat je gedoopt gaat worden wil je ons deelgenoot maken van de ontdekkingsreis die je gegaan bent. Vertel ons jouw verhaal opdat wij allen hier weer op een nieuwe wijze kunnen gaan geloven.

En Jesse vertelt ons:

Broeders en zusters,
Ruimte… Dat woord ontstond in mij, toen mij werd gevraagd om uit te leggen waarom ik mij laat dopen.

Het is vijf jaar geleden dat mijn zoektocht in het geloof, mijn reis met Christus, begon. Ik had op dat moment weinig vaste grond in mijn leven. Ik had vooral veel twijfels. Maar ik wist één ding heel zeker: het moest en zou zonder God gebeuren. Ik zocht lang zelf mijn eigen waarheid bij elkaar, rationeel, en niemand anders kon mij op andere gedachten brengen. Maar het moest zonder het geloof, zonder God, gebeuren.

En toen ik in mijn ouderlijk huis bij toeval een Bijbel van mijn opa vond, behandelde ik die precies volgens diezelfde bekrompen overtuiging: ik ga mijn eigen gelijk bewijzen.

4 april 2021, Henk Jongerius OP

En zo begon ik in maart 2016 in die Bijbel te zoeken naar geweld-dadige passages, om maar aan te kunnen tonen hoe slecht religie wel niet zou zijn voor de mensheid. Ik las het bevoordeeld, met een gesloten hart. Tot, op een avond, ik psalm 69 las. Hoe ik daar te-recht ben gekomen, weet ik niet, maar het veranderde alles. De psalm begint zo: ‘Red mij, God, het water staat aan mijn lippen, ik zink weg in bo-demloos slijk en vind geen grond voor mijn voeten, ik ben in diep water geraakt, de stroom sleurt mij mee’. (NBV)

Deze psalm leek voor mij te zijn geschreven. In mij ontstond die avond het besef dat het zo niet langer kon. Dat ik moe was van mijn strijd tegen alles en iedereen, dat ik het was die vast zat in dat slijk, en dat het tijd werd om mijn hart te openen. Die avond ervoer ik voor het eerst de kracht van de Bijbel, van God, die gesloten harten kan openen en levens radicaal verandert. Psalm 69 bleek het begin van mijn reis met Christus.

Daarna volgde voorzichtig meer stapjes in het christendom. Ik ging meerdere keren in retraite in dit klooster, bestudeerde de Bijbel dagelijks en ging, tot mijn eigen verbazing, bidden.

Langzaam opende ik mijn hart voor wat er echt in de Bijbel staat, wat de boodschap van het geloof is. Er ontstond op die manier meer ruimte in mijn leven: opluchting, positieve energie om zaken te ondernemen en om vooruit te kijken in het leven. Daar ben ik intens dankbaar voor.
Ik bezocht verschillende kerken en belandde in september hier, om mij wekelijks te verdiepen. Nu kan ik met vertrouwen voorlezen wat er in psalm 18 geschreven staat: ‘Hij leidde mij weg uit de nood en gaf mij ruimte, bevrijdde mij, omdat Hij mij liefhad.’ Er staat niet: ‘Hij maakte mij perfect’, of: ‘Hij liet al mijn dromen uitkomen’, maar: ‘Hij gaf mij de ruimte’. Hij leidde mij weg uit de modder, en nu sta ik hier, voor het altaar.

Er zijn ook andere woorden voor ‘ruimte’: adem, licht, goedheid, orde, leven. In mij is het besef ontstaan dat al deze woorden uitein-delijk naar God verwijzen. Tegen beter weten in is het God geweest die mij uit die modder heeft gehaald en die mij een hoopvol leven geeft.

En waarom kies ik dan vandaag voor Jezus Christus? Waarom volg ik niet iemand anders op mijn weg naar dat licht en die ruimte. Er valt nogal veel te kiezen in onze moderne tijd… Het enige wat ik tegenover die vraag kan plaatsen is: wie anders? Jezus is degene die de ruimte aan ons geeft. Tegen blinden, melaatsen, tollenaars, ja, zelfs tegen Paulus die christenen vervolgde, zei Jezus: ‘volg mij’.

Jezus reikt iedereen de hand en schept daarmee een unieke ruimte, waarin het goed is. Waar onvoorwaardelijke liefde en vergeving be-staan. Waar een nieuw leven mogelijk is, ook al lijkt dat onmogelijk in de ogen van de mensen. De vrijheid die Jezus biedt is een vrijheid die deze wereld ons niet kan geven, die geen overheid ons kan geven. Ik volg graag deze Jezus, om mijn hart nog verder te openen, voor Hem, maar ook voor alle mensen om mij heen. Iedere dag opnieuw.Naar boven

Beloken Pasen: Handelingen 4: 32-35; Johannes 20: 19-31

De beloften van Jezus aan zijn leerlingen zijn vervuld en de evangelielezing van vandaag maakt dat duidelijk: Zijn aanwezigheid zal bij hen blijven, vergeving wordt verleend, vrede en eeuwig leven worden gegeven. We horen Jezus gelovigen zegenen, mensen die met nieuwe ogen naar hun leven en de wereld kijken, de ogen van het geloof. Dit zijn mensen die kunnen doen wat Thomas deed, wonden en lijden zien en er met de ogen van een gelovige naar kijken. Op plaatsen, waar mensen lijden, is nieuw leven mogelijk. Waar moeten wij in ons leven nog eens naar kijken? En wat kunnen we doen in de overtuiging dat de Verrezen Heer door ons Zijn werk kan doen? Misschien kunnen we nieuwe kansen zien in wat we ooit als mislukking beschouwden? Kunnen we in onszelf geloven en weten, dat wij het verschil kunnen maken?

Vergeet niet dat in de lezing van vandaag de gelovigen worden gezonden om de ervaring die ze hebben niet voor zichzelf te houden. Pasen is meer dan een moment in het verleden. Het is een nieuwe richting voor ons om nieuwe activiteiten te beginnen. Vorige week vierden we Pasen, deze week zijn de dingen weer normaal. Maar moeten we niet altijd met paasogen kijken? Moeten we er niet voor zorgen dat de opstanding doordringt in alles waar we naar kijken en ons oproept om opnieuw te bekijken wat we misschien zien als dood en begraven, hopeloos en nutteloos hebben verklaard? Deze verhalen vertellen ons over een gemeenschap die dingen met nieuwe ogen moet zien. Twijfels en wat we zagen in het verleden kunnen onze gedachten tegenwoordig rommelig maken. Geloof in het Jezus-verhaal zal ons in staat stellen verder te kijken dan wat twijfelachtig is.

De gemeenschap zat opgesloten achter gesloten deuren. Het is zeker niet het idyllische beeld dat we vaak hebben van de vroege gemeenschap. Waarom zou dit verhaal bewaard en overgedragen zijn aan de gemeenschap waar Johannes voor preekte tenzij zijn gemeenschap ook bang was en in de verleiding kwam om opgesloten te blijven? We moeten dit verhaal ook horen. We passen er misschien te gemakkelijk in, we hebben onze eigen plaats en we zijn meteen thuis. Waar is onze stem als er onrecht wordt aangericht? Waarom zijn we geen profetischer volk?
Ondanks de pandemie van Corona liep de Beurs van Amsterdam naar het hoogste punt ooit. Mensen gaan dood, anderen gaan failliet. Volgens SIRE leven 251.000 kinderen in ons land in armoede en toch bevinden we ons in een zeer voorspoedige periode. Het is waar: we hebben het hoogste bedrag voor de Vastenaktie van altijd. Maar… we blijven met problemen in ons eigen land en over de hele wereld.

Wij, volgelingen van Christus, lijken achter gesloten deuren te zitten. Maar Jezus, die werd afgewezen en bekend staat om zijn wonden, stuurde zijn

11 april 2021, Antoon Boks OP

 leerlingen naar buiten om anderen in Zijn gemeenschap te brengen. Deze gemeenschap heeft de idealen van haar Stichter zoals we hoorden in de eerste lezing: het is een gemeenschap waar niemand onder hen behoeftig was. Zorg voor de meest behoeftigen kan het krachtige teken voor anderen zijn dat Jezus, die arm en onderdrukt stierf, leeft.

Laten we even naar Thomas kijken. Hij is een voorbeeld, dat voor sommigen van ons het geloof niet gemakkelijk is. In de opstandingsverslagen van Johannes lezen we over interessante combinaties van mensen die geloven en anderen die dat niet doen. Het verhaal van vandaag is zo'n verhaal; de gelovige leerlingen worden gekoppeld aan de twijfelende Thomas. Zijn reactie van geloof komt met moeite en na een bepaalde tijd. Ook sommigen van ons worstelen voortdurend met ons geloof en met wat we moeten doen in onze wereld. Het is niet gemakkelijk voor ons en Johannes laat in deze verhalen zien dat er ruimte is voor ons allemaal; voor degenen die gewoon accepteren en voor degenen die worstelen en vragen stellen. Thomas komt uiteindelijk tot een oplossing en dit is een aanmoediging voor ons allemaal die moeite hebben om te geloven.

En… Jezus legt de nadruk op vergeving. Johannes gaat in op de verdeeldheid in de vroege gemeenschap. Thomas weigerde zomaar te geloven wat door de gemeenschap werd uitgedrukt met de woorden: "We hebben de Heer gezien." Thomas, is de eerste Christen die formeel het oneens is met een fundamentele overtuiging van de kerk. Ondanks deze verdeeldheid lijkt de vroege gemeenschap Thomas in haar midden te verwelkomen; hij is een week later weer bij hen. Thomas is niet afgewezen door de gemeenschap waarvan hij deel uitmaakte.

De lezing van vandaag was de oorspronkelijke conclusie van het Evangelie volgens Johannes. De evangelist geeft duidelijk aan wat het doel van het Evangelie is, om het geloof aan te moedigen. De laatste woorden van het Evangelie waren toen een zegen, opdat we door dit geloof leven in Zijn naam hebben.

Onze kerk is nog steeds verdeeld in botsende kampen, de ene kant zegt dat de andere niet in Jezus gelooft. We sluiten elkaar uit omdat we hen ervan beschuldigen geen echte katholieken te zijn. Die verdeeldheid zorgt ervoor dat de hele kerk lijdt. Thomas en wij allemaal kunnen bijeenkomen omdat we belijden, dat Jezus’ verrijzenis de kern van ons geloof is. In die gemeenschap kan vergeving plaatsvinden en een diep opstandingsgeloof worden uitgedrukt.
Moge dat werkelijkheid blijven bij alle Christenen en mogen wij daarnaar leven. Naar boven

3de zondag van Pasen:
Handelingen 3,13-15.17-19; Lukas. 24, 35-48

Hoe houd je de herinnering aan dierbaren vast? Ik vermoed dat velen van ons, broeders en zusters, geen ouders meer hebben. En ook zijn er onder ons die hun partner, broers of zusters verloren hebben. In het ergste geval overkomt het mensen dat zij het verlies van een kind moeten dragen. Een ongerijmdheid overigens, die wij nooit zouden mogen begrijpen.
Hoe het ook zij, elk mensleven heeft niet alleen een begin en einde maar ook in de herinnering. Na twee generaties zijn gewoonlijk vrijwel alle herinneringen aan iemand verdwenen: over onze grootouders kunnen de meesten van ons nog redelijk wat vertellen, maar over onze overgrootouders of betovergrootouders weten wij weinig of soms zelfs helemaal niets. En ook in verhalen leven eerdere generaties nauwelijks voort.
De herinnering vervaagd. Ik zou natuurlijk kunnen doen of mijn ouders in mijn herinnering voortleven, alsof de tijd met hen niet definitief voorbij is. En in zekere zin is die herinnering niet voorbij. Anders stond ik hier nu niet. Maar de herinneringen aan hun persoon vervagen toch en vervormen ook. Met de tijd verliezen die herinneringen hun betrouwbaarheid. De herinneringen aan mijn ouders gaan ook niet verder dan het moment van hun dood: er zijn geen herinneringen over hun ‘leven’ na hun dood meer bijgekomen.
Uit gelovig perspectief durf ik echter zeggen dat hun leven niet alleen van ‘voorbij’ is.
“Vaders die ons leidden,
moeders die ons droegen,
niet alleen van vroeger zijn ze,
maar van nu, want ze zijn van U”,
schrijft de dichter Willem Barnard. De gelovige mens belijdt dat de doden niet vergeten raken. Zij zijn over gegaan, over het lijden heen, in Gods bestaan dat zich niet laat vastleggen in ruimte en tijd. In Brabant wordt van mensen die overleden zijn dan ook heel fijnzinnig gezegd dat zij “uit den tijd” zijn.

Het overkomt mensen soms dat zij niet kunnen vergeten. Dan wordt de herinnering een obsessie. Je kunt je krampachtig vastklampen aan een verlies, blijven ronddraaien in een rouwproces bijvoorbeeld. Dat kan ook vorm krijgen in het verbod op vergeten, door in wrok om te zien, en je in die wrok te koesteren. Zoals een naald vroeger bleef steken in de grammofoonplaat. Mensen kunnen zó lijden aan de tijd. Vaak is er dan hulp nodig van buiten om tot een evenwichtig verwerkingsproces te komen. Maar, broeders en zusters, soms ook mógen mensen niet vergeten. Dat heeft de christelijke traditie heel goed begrepen. “Vaders die ons leidden, moeders die ons droegen…”. Het Schriftwoord wordt tot in onze dagen in herinnering geroepen, om niet te vergeten. Het grondwoord van de liturgie is dan ook gedachtenis. In de gedachtenis blijven wij elkaar ervaringen vertellen die ook aan het Schriftverhaal ten grondslag liggen. Met die blijvende gedachtenis is de oorsprong van de liturgie gegeven ook in het heden. “Deze dag zal u een gedenkdag zijn, gij zult hem vieren als een feest voor de Heer; in uw geslachten zult gij hem als een altoosdurende inzetting vieren”. Ex.12:14

Hoe, broeders en zusters, gaan de leerlingen van Jezus met het verleden om, met de herinnering aan zijn leven? Welke verandering heeft er plaats gevonden in hun visie op de betekenis van Jezus? Hoe gaan de

18 april 2021, Bruno Wilderbeek ocso

paasverhalen van de evangelisten om met het verleden? Welke omslag heeft er in het denken en de gevoelens van de leerlingen plaatsgevonden?
Wilden de leerlingen aanvankelijk tijdens het leven van Jezus niet weten van zijn lijdensvoorspellingen, keerden zij zich daarvan af, na Pasen breekt het inzicht door dat de weg die Jezus ging onvermijdelijk een lijdensweg zou worden. Maar ook het inzicht dat het geen doodlopende weg was, maar een weg ten leven. Het is een verhaal waarin het lijden niet langer wordt uitgesloten, maar juist ingesloten.
De verwijzing in de paasverhalen naar dat lijden van de Heer is gevarieerd. Soms subtiel, ‘kijk naar mijn handen en voeten’, soms ook heel direct. ‘leg uw hand…’ of ‘betast Mij en kijkt’. En ook: ‘raak mij niet aan maar ga…’.
De paaservaring van de leerlingen heeft het verhaal van Goede Vrijdag niet uitgegumd. De littekens blijven. Maar er heeft bij de leerlingen een transformatie plaats gevonden die al na de transfiguratie op de berg Thabor werd voorspeld. Toen konden de leerlingen nog niet bevroeden dat opstanding door het lijden heen moest gaan. Nu, na de dood van Jezus ontdekken diezelfde leerlingen wat de paaservaring in zijn totaliteit inhoudt. Zoals de omslag die Petrus heeft gemaakt. Wij het beluisterden in het verhaal uit de Handelingen dat Petrus, de grootspreker, die ambitieuze driftkop, hij die de Heer driemaal verloochende, hij die niets van het lijden weten wilde, getuigt van de opstanding, zonder het lijden te verdoezelen. Kruis en opstanding horen in de christelijke verkondiging onafscheidelijk bij elkaar. ‘Als de schreeuw van de Gekruisigde niet wordt gehoord in onze prediking van de opstanding, dan is deze boodschap een overwinnings-mythologie’ aldus Johann Baptist Metz.

Lijden wij, broeders en zusters, aan de tijd of ontdekken wij in de paaservaring nieuw leven, breekt er een nieuw inzicht door? Bijvoorbeeld dat de paasverhalen maar waar zijn omdat zij het lijden insluiten. Wat leert dat ons, broeders en zusters? Dat wat de ziel is van Jezus’ boodschap, niet verloren kan gaan zolang wij zijn leven incorporeren in ons bestaan. Incorporeren, daar zit het woord corpus in, en dat betekent lichaam. De christelijke gemeenschap ziet zichzelf als Lichaam van Christus. Ons lichaam, onze gemeenschap, heeft weet van het lijden. Ons geloof in de opstanding wordt bevestigd door onze deelname aan dit gebeuren. Christus is uit de doden opgestaan. Maar het centrale symbool van het christendom is het kruis en niet een opstandingstafereel. Het kruis aan de muur in onze kerken en huiskamers daagt ons uit om het vervolg van dit verhaal te gaan vertellen met hoe wij leven! Wanneer het passieverhaal dat wij op Goede Vrijdag lazen eindigt met de verzegeling van het graf dan zijn wij in zekere zin zélf dat graf als de opstanding niet plaats vindt in ons. Wat verloren ging met Jezus dood, wat de leerlingen en in navolging van hen wij, in Jezus liefhadden, is niet meer waar Hij was maar blijft altijd waar wij zijn. Jezus roept ons op als getuigendeskundigen in dat besef. Niet blijven steken in een mening of overtuiging, in een opvatting of theorie over hoe het nu precies allemaal zat rond dat lege graf. Iets waarmee wij zouden kunnen instemmen met al de kennis en de rationalisaties die in ons hoofd zitten. Er valt helemaal niets te ‘bewijzen’. Geen menselijke ervaring, verstand of zintuigen kunnen op eigen kracht de grafsteen wegrollen die het mysterie van de opstanding verbergt. Alleen het geloof kan dat, ondersteund door hoop en liefde. Opstandingsgeloof betekent dat we deze gebeurtenis in het geheel van ons leven toelaten als een transformerende kracht. Moge het vieren van de eucharistie ons daartoe een krachtbron zijn. Om niet te vergeten.Naar boven

4e zondag van Pasen:
Handelingen 4,8-12; Johannes 10,11-18

Er lopen heel wat herders rond in de Bijbel: al vanaf Abel, die een schaapherder was, wordt van alle aartsvaders vermeld dat zij van-achter hun kudden werden weggeroepen om leider van het volk te worden: Abraham, Lot, Izaäk, Rachel, Jakob, Jozef en zijn broeder en ook Mozes en niet inde laatste plaats die jongste zoon van Isaï, David, die van achter zijn kudde werd geroepen om tot koning van Israël te worden gezalfd door Samuel.

Deze herders van Israël beantwoorden aan de roeping van de mens die van meet af bedoeld is om ‘de aarde te behoeden en te bewaren’ en zo evenbeeld te zijn van Hem die bij uitstel de Schepper en Behoeder van de aarde is.

De ware leider en koning van het volk is geroepen om plaatsbekle-der te zijn van God, niet om zijn plaats in te nemen, maar om te allen tijd die plaats voor Hem open te houden, om te belichamen wie God voor mensen wil zijn.

Dat is geen geringe opdracht en we zien dan ook dat er in het ver-haal van Israël heel wat koningen zijn geweest die niet aan die roeping wisten te beantwoorden maar heersers werden zoals die er bij de volkeren om hen heen waren. Het zijn de profeten die tel-kens opnieuw die koningen ontmaskerden en hen erop wezen dat zij ontrouw waren aan hun roeping en voor eigen baat het volk onderdrukten.

Want de echte herder geeft zijn leven voor zijn schapen en dat betekent dat de ware leider niet iemand is die eigen eer en naam najaagt maar er alles aan gelegen is dat de schapen, de kudde, veilig zijn voor de wolven.

25 april 2021, Henk Jongerius OP

Het zal duidelijk zijn dat hier in bedekte termen, in woorden van vergelijking, een aanklacht klinkt tegen de valse leiders: zij verte-genwoordigen niet de wil van de Schepper maar jagen hun eigen eer na, tot op vandaag!

Wat moeten wij dan zeggen van de uitspraak van Jezus dat hij de echte, de goede herder is?
Enerzijds is het een oordeel over de valse leiders van het volk, maar tegelijk horen wij in deze titel dat hij de werkelijke, echte, plaatsbekleder van de Eeuwige op aarde is. Voor de toehoorders van die dagen was dat een vloek: een mens die zich aan God ge-lijk stelt! Ook wij als hoorders naar deze woorden worden op de proef gesteld: wie is Jezus voor ons? De echte herder, de ware zoon van David, de mens naar Gods hart zoals die van meet af aan bedoeld is of ‘een van de profeten’?

Op deze zondag van de ‘goede herder’ mogen wij opnieuw horen en beseffen dat er een God is die ons behoedt en in de gestalte van Jezus laat zien wat waarachtig herderschap is. Of het nu gaat om de kerkgemeenschap of de maatschappij waarin wij leven, er is maar één manier van leiding geven die werkelijk vruchtbaar is: je leven geven, inzetten, voor anderen, ten einde toe. Ruimte scheppen voor anderen zodat zij kunnen ademhalen en ervaren dat zij er mogen zijn, welke achtergrond, status, of aard zij ook hebben. Wij zijn allemaal broeders en zusters, betoogt Franciscus in zijn encycliek. Dat het ons gegeven mag worden elke dag op-nieuw zo te leven dat wij ruimte geven aan anderen hun naam eerbiedigen en hooghouden: zo vervullen wij de roeping van de mens op aarde en krijgen wij al doende besef wie God werkelijk voor ons is, alle dagen van ons leven!Naar boven

5e zondag van Pasen:
Handelingen 9,26-31; Johannes 15,1-8

De nadruk in de evangeliepassage ligt meer op Jezus als de ‘ware wijnstok’ dan op God als tuinman. In de Hebreeuwse Geschriften was God als tuinman een populair beeld en dus zou het geen nieuws zijn voor de leerlingen toen Jezus God op deze manier beschreef. De beelden van de wijngaard of wijnstok waren hun ook bekend, omdat deze werden toegepast op Israël. Hier identificeert Jezus zich met de wijnstok en benadrukt dat het leven dat Hij voor ons heeft van God komt. Maar Hij verwijst niet naar een toekomstige tijd, waarin we met Hem zullen leven. Integendeel, hij gebruikt de tegenwoordige tijd om te beschrijven wat nu al waar is voor zijn leerlingen; we zijn al een met Hem en nu moeten we ons best doen om zo te blijven leven.

Met Jezus als wijnstok hoeven we geen deel uit te maken van een bepaald ras, nationaliteit of klasse van mensen om bij Hem te horen. Iedereen kan tot de gemeenschap van Jezus behoren en door deze wijnstok het leven ontvangen dat Hij ons geeft. Vergeet hoe mensen eruit zien; hoe duur hun kleding is; of waar ze geboren zijn. Als we geënt zijn op de echte wijnstok zal dat duidelijk worden, want dat is wat we nodig hebben. We dragen geen speciale kentekenen in deze nieuwe gemeenschap. Het teken dat laat zien dat we er bij horen en geënt zijn op de echte wijnstok, is dat we van elkaar houden. Onze liefde is niet alleen voor onze eigen mensen; we houden zelfs van degenen die er niet bij horen. Deze liefde vloeit natuurlijk ook naar de hele gemeenschap die verbonden is Jezus, vooral naar de mensen die niet bemind of zelfs uitgesloten zijn, want dat zijn degenen die Jezus bijzonder liefhad. Iedere keer dat we het leven van de wijnstok in ons laten stromen, zullen we liefhebben zoals Hij liefhad.

Johannes zegt niet dat Jezus de wortel van de wijnstok is. Als dat het geval zou zijn, zouden de ranken die het dichtst bij de wortel zijn ook het dichtst bij de bron van leven zijn. Ze zouden een bevoorrechte plaats hebben, deze voorrang kunnen claimen en zelfs kunnen proberen de stroom van het goddelijke leven naar de andere ranken te reguleren. Degenen die het dichtst bij Hem zijn, zouden de ‘eerste klas leerlingen’ zijn en dan zouden er ook ‘tweede klas’ en ‘derde klas’ leerlingen zijn. Aan het eind zou er de laagste en minst waardige klasse zijn. Jezus noemt Zichzelf in plaats daarvan niet de wortel: het beeld dat Hij van Zichzelf gebruikt is de 'ware wijnstok’. Wij zijn op onze beurt de ‘ranken’ die ‘veel vrucht’ moeten dragen. Omdat we verbonden zijn met de wijnstok, is een dergelijke vruchtbaarheid nu mogelijk, want dat is de verantwoordelijkheid van iedereen die verbonden is met de wijnstok. Niemand wordt de bron van het goddelijke leven ontzegd, maar we moeten allemaal veel vruchten dragen.

In het evangelie van Johannes heeft Jezus ook gezegd dat Hij de bron van levend water is en het brood dat uit de hemel is gekomen om leven te geven. Nu bij het Laatste Avondmaal, vertelt Hij zijn leerlingen dat Hij de wijnstok is.

2 mei 2021, Antoon Boks OP

In een van de vroegste eucharistische gebeden werd over de beker gezegd: “Wij danken u, Onze Vader, voor de heilige wijnstok van David, uw dienaar, die u ons hebt geopenbaard door Jezus uw Zoon.” In de passage van vandaag spreekt Jezus over hen die in Hem blijven en zoveel vrucht dragen. Om gehecht en zo vruchtbaar te blijven, moeten we een toegewijd leven leiden. Liefde is de eerste vrucht en Jezus heeft laten zien dat dit liefde, opoffering en zelfs de dood vereist. Tijdens elke eucharistieviering vieren we de dood en opstanding van Christus. Alleen lid te zijn van de gemeenschap van Jezus’ volgelingen is niet genoeg. Ons leven moet het leven van de wijnstok weerspiegelen waar we bij horen en waarvan we voortdurend kracht ontvangen.

We hoorden vandaag in de Handelingen dat de leerlingen terughoudend waren om Paulus te accepteren. Wat ze van hem wisten, was dat hij de kerk had vervolgd. Barnabas verdedigt Paulus en zegt tegen de leerlingen dat Paulus de Heer had gezien en zich moedig had uitgesproken in de naam van Jezus. Paulus blijft doen wat hij in Jeruzalem deed; hij sprak zich vrijmoedig uit in de naam van Jezus. Hij leefde als iemand die gehecht was aan de ware wijnstok. Zijn leven was veranderd en hij droeg veel vrucht. Die vrijmoedigheid zou hem uiteindelijk zijn leven kosten, net als bij Jezus. Je kunt zien dat Paulus hetzelfde leven in zich had als Jezus; hij was gehecht aan de wijnstok en zoals Jezus van zijn leerlingen vroeg, droeg Paulus veel vrucht.

We zullen met de wijnstok verbonden moeten blijven. Daarbij zullen we afstand moeten nemen van wat het leven van Jezus tegenwerkt. Dus geen vooroordelen, wrok, anderen niet vergeven en egoïsme. Ook zijn de omstreden argumenten over dogma's, sekten en kerkelijke verschillen niet nodig. Er is geen ras, geen klasse of zelfs geen kerk van mensen die kunnen claimen, dat alleen in hen Zijn leven stroomt, want dat gebeurt in veel verschillende mensen en op heel verschillende manieren.
De opstanding ontketende in de wereld een levenskracht en was net als een wijnstok vaak onmerkbaar bezig, maar het is het leven van de wijnstok.

Hebt U gehoord dat Paulus in de eerste lezing Saul heet, zijn oude naam, de naam die vroege Christenen deed beven van angst. Het gebruik van die vroegere naam is een subtiele herinnering van Lucas dat degene die de vroege kerk wilde uitroeien, er nu iets over wilde zeggen. Hij zal Jezus preekte, niet met geweld, maar door woorden en daden van liefde in Jezus' naam. Hij ontmoette Christus op de weg naar Damascus en nu leidt hij een nieuw leven, dankzij die ontmoeting en zijn verbondenheid met de ware wijnstok.

Het voedsel en de drank voor het leven wordt vandaag voor ons bereid aan onze tafel. Kom, laten we eten, laten we drinken zodat het brood uit de hemel en de beker met de vrucht van de wijnstok onze vastberadenheid zal versterken om altijd verbonden te blijven met Jezus, de ware wijnstok.Naar boven

6e zondag van Pasen:
Handelingen 10,25-26+34-35+44-48; Johannes. 15,9-17

“Blijft in mijn liefde”
De Schiftlezingen spreken in deze periode van de paastijd voortdurend over het thema van de ‘liefde’. Zowel in zijn brieven als in zijn evangelie werkt Johannes, dat thema uit. De liefde uit zich in de relatie tussen Vader en Zoon, in de relatie tussen God en de mens. God is liefde (1 Joh. 4,16) zegt Johannes. Eigenlijk een heel eenvoudig antwoord op vraag wie of wat God is. Een bron van liefde waaruit alles tevoorschijn komt. Welke beelden komen daarbij bij ons op? Voortdurend worden wij in de Schriften gewaarschuwd dat wij geen beeld van God moeten maken ook al zijn wij daartoe steeds weer geneigd. Ook kerkvader Augustinus en andere voorgangers in de christelijke traditie waarschuwen ons daarvoor. ‘Als je denkt, van God iets te hebben begrepen, dan heeft wat je begrijpt, niets met God van doen’ (geciteerd uit sermo 117).

Misschien doen wij God wel het meest recht wanneer wij zeggen dat Gods wezen onbenoembaar is. Wij spreken, paradoxaal genoeg, binnen de traditie over de naam van God die onuitspreekbaar is. Onuitspreekbaar omdat wij die naam niet mogen opvullen met onze fantasieën en droombeelden over God. Want God is anders, de Andere. Ons wordt aangezegd: maak van mij geen afbeelding, maak van mij geen afgod. Wel bron van liefde, een alles voortbrengende liefde. ‘Je mag en kunt datgene afbeelden wat die liefde voortbrengt. Maar voortbrengende liefde zelf mag en kun je niet afbeelden’. ‘God is liefde’, zegt de bijbel eenvoudigweg. In de geloofsbelijdenis leggen wij getuigenis af van ons geloof in die ene God. Ik geloof in één God die liefde is. Een eenvoudige God, die nooit ‘dubbel’ is of doet, nooit een masker draagt waardoor Hij meerdere gezichten zou hebben, die nooit gecompliceerd is. Een en al liefde, liefde zonder een spoor van behoeftigheid, liefde in haar puurste vorm.

Vindplaats, daar waar Gods heilige liefde zich openbaart, zo geloven wij óók, is het lichaam van een mens. Weet gij niet, dat Gij Gods tempel zijt en dat de geest van God in u woont?” schrijft Paulus aan de christenen van Korinthe (1 Kor.3,16). Wij geloven dat dit de ruimte is waar de goddelijke liefde kan worden doorgegeven, van mens tot mens. Want in de liefde bevestigen wij elkaars bestaan. Niet in de natuurwetten of de evolutie, of de inzichten van de ‘brein-deskundigen’, maar omdat ik wil dat jij er bent en dat jij voor mij noodzakelijk bent. Geen keten van causale verbanden dus, maar levenszin, die wordt geboren uit ‘de wetenschap’ dat God liefde is. De dichter Henk van der Waal laat een van zijn gedichten als volgt eindigen
het is in ieder geval iets wat van buiten
komt, maar gek genoeg diep
van binnen in je brandt

9 mei, br. Bruno Wilderbeek ocso

iets wat je gekregen hebt
iets wat je te zijn hebt
iets wat je te geven hebt
liefdesgemoed
God is liefde, liefdesgemoed. Christenen hebben een ankerpunt, een oriëntatie die ons helpt dat liefdesgemoed nader in te vullen. Jezus van Nazareth was vol van dat liefdesgemoed. ‘Zoals de Vader Mij heeft liefgehad zo heb Ik u liefgehad’, hoorden wij in het evangelie. Overgave aan God die Jezus zijn Vader noemt is een overgave in het besef dat al wat je overkomt toch een geborgenheid heeft. Dat je voor alles en in alles gezien en gekend bent.

Verwijzing van de Zoon naar de Vader, maar ook van de Zoon naar ons.
“Leven door de Zoon”! Het betekent wellicht dat Jezus ons door zijn moedig handelen laat zien dat ook wij een onvoorwaardelijke liefde kunnen realiseren, zelfs als lijden je overkomt. Dit mag als een fundament gelden voor het leven door de Zoon. Was Jezus van Nazareth alleen maar een bijzonder begenadigde mens geweest, zou zijn leven iets afstandelijks houden. Maar wij geloven van Jezus, dat zijn leven alles met God te man had. Aan Jezus is af te lezen, wie en wat ik zijn mag, wat ieder mens als mens is. In de eerste plaats is God de liefdesbron waaruit alles oorspronkelijk tevoorschijn komt. Maar Hij heeft in de tweede plaats ook alles te maken met Jezus en de manier waarop deze God heeft laten zien, met diens wijze van bestaan in liefde tot het uiterste toe. Hij heeft de liefde van God zelf belichaamt, handelend als de persoonlijke uitdrukking van de liefde tot aan zijn dood toe.

Wat een ankerpunt van liefdesgemoed in onze dagen zou kunnen zijn vind ik in de laatste encycliek van paus Franciscus, Fratelli tutti. Daarbij schroomt de paus niet om te pleiten voor een voorkeursliefde voor diegenen die het meest hulpbehoevend zijn. Alleen een door naastenliefde verruimde blik kan de waardigheid van anderen erkennen en zo is het ook mogelijk om de armen in hun waardigheid te erkennen en te waarderen. Het is liefde die geboren wordt uit offers, het is een liefde die integreert en samenbrengt. Wij worden opgeroepen om ons toe te rusten beelddragers te worden van die liefde en deze te weerspiegelen. Wat God in Jezus tot stand heeft gebracht, kan in ieder mens tot stand worden gebracht. De macht van de liefde won het in het leven van Jezus van de liefde voor de macht. Hij leefde vanuit die inspiratie! Was dat niet de kern van zijn geestkracht? Wij brengen wellicht vanuit die inspiratie het centrum ter sprake waar het in ons geloofsverhaal over zou moeten gaan. Ubi caritas et amor, Deus ibi est’: waar vriendschap is en liefde, daar is God.
Naar boven

Hemelvaart: Handelingen 1,1-11

Een jaar geleden waren er veel demonstraties na de moord op George Floyd. Te midden van de opschudding daagde de politiechef van een zuidelijke stad van de Verenigde Staten van Amerika zijn toehoorders uit. Hij vroeg: wanneer zullen jullie je zorgen maken over moorden in je eigen buurt? De chef, een Afro-Amerikaan, had de honderden families in de stad in gedachten die elk jaar iemand verliezen aan geweld.
Helaas staan ook bij ons heel veel kranten en uitzendingen van radio en TV vol met politieke kwesties over demonstraties, terwijl we niet weten wat er dichtbij ons allemaal gebeurt. Nog steeds zijn er demonstraties om te vertellen, dat er helemaal geen corona-pandemie bestaat. Veel mensen willen doen wat zij nodig vinden en willen niet denken aan de andere mensen.

We vieren vandaag dat Jezus zijn leerlingen verlaat om God, zijn Vader, te ontmoeten. Vanuit de hemel zal Hij de Heilige Geest zenden om hen en ons in staat te stellen aan de wereld de blijde boodschap te vertellen. In plaats van zich op deze uitdagende taak te concentreren, vroegen ze Hem echter naar de politiek. Zij zeggen: "Heer, gaat u nu de soevereiniteit van Israël herstellen?" Door dat te zeggen, hebben ze het koninkrijk van David in gedachten dat het land Israël en de omliggende gebieden omvatte. Hun bezorgdheid verbleekt in vergelijking met wat Jezus aan hen voorstelt.

Jezus heeft geprobeerd het zaad van een project dat de hele wereld zal bestrijken, uit te zaaien. Hij predikte het Koninkrijk van God door het verkondigen van vergeving en liefde voor alle mensen. Vervolgens leed en stierf Hij om dit project wortel te laten schieten in zijn leerlingen. Nu na Zijn opstanding beveelt Hij zijn leerlingen om die boodschap naar alle hoeken van de aarde te verspreiden. Ze moeten Gods liefde en de daaruit voortvloeiende vergeving van zonden aan iedereen verkondigen. Zij zullen Jezus Zelf verkondigen, de mensgeworden barmhartigheid van God, wiens dood de zonden van allen goedgemaakt heeft.

13 mei 2021, Antoon Boks OP

Een jaar geleden waren er veel demonstraties na de moord op George Floyd. Te midden van de opschudding daagde de politiechef van een zuidelijke stad van de Verenigde Staten van Amerika zijn toehoorders uit. Hij vroeg: wanneer zullen jullie je zorgen maken over moorden in je eigen buurt? De chef, een Afro-Amerikaan, had de honderden families in de stad in gedachten die elk jaar iemand verliezen aan geweld.
Helaas staan ook bij ons heel veel kranten en uitzendingen van radio en TV vol met politieke kwesties over demonstraties, terwijl we niet weten wat er dichtbij ons allemaal gebeurt. Nog steeds zijn er demonstraties om te vertellen, dat er helemaal geen corona-pandemie bestaat. Veel mensen willen doen wat zij nodig vinden en willen niet denken aan de andere mensen.

We vieren vandaag dat Jezus zijn leerlingen verlaat om God, zijn Vader, te ontmoeten. Vanuit de hemel zal Hij de Heilige Geest zenden om hen en ons in staat te stellen aan de wereld de blijde boodschap te vertellen. In plaats van zich op deze uitdagende taak te concentreren, vroegen ze Hem echter naar de politiek. Zij zeggen: "Heer, gaat u nu de soevereiniteit van Israël herstellen?" Door dat te zeggen, hebben ze het koninkrijk van David in gedachten dat het land Israël en de omliggende gebieden omvatte. Hun bezorgdheid verbleekt in vergelijking met wat Jezus aan hen voorstelt.

Jezus heeft geprobeerd het zaad van een project dat de hele wereld zal bestrijken, uit te zaaien. Hij predikte het Koninkrijk van God door het verkondigen van vergeving en liefde voor alle mensen. Vervolgens leed en stierf Hij om dit project wortel te laten schieten in zijn leerlingen. Nu na Zijn opstanding beveelt Hij zijn leerlingen om die boodschap naar alle hoeken van de aarde te verspreiden. Ze moeten Gods liefde en de daaruit voortvloeiende vergeving van zonden aan iedereen verkondigen. Zij zullen Jezus Zelf verkondigen, de mensgeworden barmhartigheid van God, wiens dood de zonden van allen goedgemaakt heeft.
Naar boven

7e zondag van Pasen:
Handelingen 1,15-26; Johannes 17, 11-19

Ieder van ons kent uit zijn eigen leven momenten , periodes van verandering . Soms gaat dat op een heel natuurlijke wijze, een andere keer gaat het gepaard met veel ruzie en gedoe. Soms kijk je uit naar het nieuwe dat komen gaat, maar op een ander moment zou je het toch het liefst bij het oude laten. Dit is al zo met de verschillende levensfases, bijvoorbeeld van kind naar de middelbare school, van jongvolwassen naar ouder, van werkzaam leven naar pensioen. Maar het is ook op momenten dat je verandert van werk, wanneer je aan iets nieuws begint , of wanneer je iets wordt afgepakt dat je dierbaar is, bijvoorbeeld als je je werk verliest , je relatie stuk loopt, of als een dierbare je ontvalt. Allemaal momenten van verandering, van overgang of zoals het met een nieuw woord heet momenten van transitie. Het oude los laten, uitkijken naar het nieuwe, soms omdat je het overkomt, soms omdat je het zelf graag wilt. Het is altijd een onzekere periode met tegengestelde gevoelens. Waar loopt dit op uit? Zo’n periode is het ook tussen Pasen en Pinksteren. Onzeker over welke kant het op gaat. We kennen de verhalen van de leerlingen die na het sterven van Jezus het spoor bijster zijn. Bijvoorbeeld die leerlingen op weg naar Emmaus, zij zeggen: ’ We hadden zo gehoopt, maar er is al dagen niets gebeurd’. Is er perspectief of was het allemaal voor niets? Het is twijfel, de gegronde twijfel die wij als gelovigen allemaal kennen. Is er perspectief of was het allemaal voor niets?

Het evangelie van Johannes, waaruit we vandaag horen, verhaalt uitvoerig over de laatste avond van Jezus. Als Jezus zijn leerlingen de voeten heeft gewassen, spreekt hij uitgebreid met zijn vrienden. Hij vertelt waar hij voorstaat en gebruikt beelden. Het is als het ware zijn testament. Hij heeft het over: Ik ben de weg, Ik ben de wijnstok en mijn vader de wijngaardenier en ook: ‘Een korte tijd en je ziet Me niet meer en nog een korte tijd en je zult Me zien’. Jezus maakt zijn leerlingen bewust dat een andere tijd zal aanbreken, een tijd van overgang. Maar de leerlingen begrijpen het nog niet. Na al die woorden en beelden, al de overwegingen en beschouwingen, begint Jezus te bidden. Het is een andere wijze van omgaan met het moment van afscheid. Geen theorie meer, maar een mens die bidt, een houding van overgave aan de Eeuwige, die Jezus ‘ Vader’ noemt. Opnieuw plaatst Jezus zijn leven in het perspectief van zijn Vader, niet mijn wil maar uw wil geschiede. Ik in hem en hij in mij , het klinkt als een repeterende dreun, een soort van mantra. In deze oratieve , deze biddende houding laat Jezus zien waar het omgaat. Wat er ook gebeurt in je leven , weet je geborgen bij de Vader. Wees verbonden, één met Hem, dan zal het leven, jouw leven een weg vinden. Wat er in jouw leven ook gebeurt weet je verbonden met de Eeuwige. En juist dit bidden, deze oratieve houding is een teken van verbondenheid met de Eeuwige.

16 mei 2021, Jos Oostrik

Hier gaat het niet meer om mededelingen, om theorie , maar om betrokkenheid, intimiteit met de Eeuwige. Wie leeft met de Eeuwige kijkt met andere ogen naar zijn tijd, naar de wereld om hem heen, hij /zij ziet licht waar duisternis heerst, hij of zij heeft oog voor een andere wereld, anders dan de wereld van macht en geweld, van manipulatie en misbruik. Het zijn de ogen van de geliefden, die elkaar het leven mogelijk maken. Het is de hulp die bij je past, de ander die met jou meegaat, je vergezelt op je levenspad , wat er ook gebeurt. Dit alles vraagt van ieder van ons dat we met zorg omgaan met deze relatie. Dat we er tijd en aandacht aan geven niet alleen als privé personen maar ook als gemeenschap.

Een mooi en concreet voorbeeld van omgaan met veranderende omstandigheden binnen een gemeenschap horen we in de eerste lezing van vandaag. De jonge kerk wordt geconfronteerd met een vacature, een lege plaats in de groep van leerlingen. Judas is weg, en er wordt gezocht naar opvolging. In de beschrijving van het gebeuren, de procedure, vallen mij drie momenten op. Allereerst, het moet iemand zijn die weet waar het over gaat , een ervaren iemand , iemand die de verhalen kent , die betrokken was en is. Een tweede punt is dat de gemeente over gaat tot gebed, precies wat ook bij Jezus gebeurde. En ten derde wordt het lot geworpen, er is blijkbaar ook een mate van toeval,, dingen vallen ons toe.
Deze drie aandachtspunten zouden ook voor ons richting wijzend kunnen zijn. Zelf moest ik bij het lezen van het verhaal over de keuze van Mattias denken aan onze eigen situatie hier in het klooster. Het klooster, deze plek, is al jaren een plaats van gebed en bezinning, Ook wij staan voor veranderingen. Maar uit het verhaal van Handelingen mogen we deze wijsheid mee nemen. Laat gebeuren wat gebeurt, wat ons toevalt of met de woorden van een lied: ‘ kome wat komt, maar laat het om jou zijn….’, Dat wij op deze plek mensen mogen ontmoeten die met kennis van zaken spreken en handelen, ervaren mensen, gedragen door hun geloof . En ten derde, dat we een plaats van gebed zijn en blijven; elkaar bemoedigen in het bidden, in het betrokken zijn en blijven op de Heer, dan zullen we de Geest van Jezus , de Geest van zijn Vader ontdekken en er op onze beurt door geraakt worden.

Wat voor een gebeuren als hier in het klooster een handreiking kan zijn mag het ook voor ons privé leven zijn vooral op de momenten van verandering, van verlies , van gekwetst zijn. Moge het ons gegeven zijn gedragen te worden en een luisterend oor te ervaren. Dat we in alle veranderingen die ons overkomen iets nieuws mogen ontdekken, De geest van liefde kracht en sterkte. Dat we samen kunnen zingen:
‘ Blijf niet staren op wat vroeger was, sta niet stil in het verleden, Ik zegt hij zal iets nieuws beginnen het is al begonnen merk je het niet’.Naar boven

Hoogfeest van Pinksteren:
Handelingen 2,1-11; Johannes 20,19-23

Als ik het verhaal hoor uit de handelingen van de Apostelen, moet ik denken aan het wonderlijke gegeven dat kinderen die elkaars taal niet kennen, zó met elkaar spelen en doen alsof zij elkaars taal zon-der moeite verstaan. Dat wordt vandaag ook verteld over al die ver-schillende volkeren die elkaar moeiteloos verstaan op de dag dat de Vijftigste dag gevierd wordt. Misschien is het woord dat hierbij het meest past wel wat er gezegd wordt: de Sabbat was ‘vervuld’, het huis wordt ‘vervuld’ en de apostelen werden ‘vervuld’ door de ge-weldige wind die er opstak. In de oorspronkelijke tekst is die wind een soort geweldige adem, lees ik daar, en dat kan ons op het spoor brengen van wat ons in dit verhaal verkondigd wordt.
Anders dan in het verhaal van de torenbouw van Babel waarin de volkeren verstrooid worden over de aarde, horen wij hier dat men-sen van heel verschillend herkomst juist met elkaar verenigd wor-den omdat zij horen spreken over de wondere dingen die God aan mensen doet.
Het is een volkomen andere wereld dan die waaraan wij gewoon zijn want daarin strijden volkeren met elkaar, bewapenen mensen zich om hun leven veilig te stellen, het is andere stad Jeruzalem dan die waarvan wij in de afgelopen tijd via de media hoorden, misschien wel een beeld van het nieuwe Jeruzalem waarin mensen schouder aan schouder leven en dat, naar een woord van psalm 122 ‘dorps-gewijs’ bewoond wordt! Wat hier gebeurt is een nieuwe schepping en doet denken aan wat wij horen in het boek Genesis dat de Eeu-wige blaast over de mens en hem nieuwe levensadem inblaast. Niet voor niets heeft het gebeuren plaats op de eerste dag en daarin ho-ren wij een herinnering aan het scheppingswerk van God.

23 mei 2921, Henk Jongerius OP

Het is op de eerste dag van de week dat Jezus in het midden van zijn leerlingen verschijnt, hen met vrede begroet en over hen blaast en de opdracht geeft, zoals hij die van de Vader ontvangen heeft, om gezonden te worden om ‘vrede’ uit te roepen zoals hij en ‘zon-den te vergeven.’ We kunnen ons afvragen wat die ‘zonde’ is?
Dat is de wereld waarin mensen de ‘wondere dingen van God’ niet zien, waarin zij leven alsof zij zelf het laatste woord hebben over leven en samenleven, waarin zij ‘een toren bouwen tot in de hemel’ heet het in Bijbelse taal. Zonde is in de grond van de zaak het wil-len leven zonder God en dus veroordeeld zijn om te leven in conflict met elkaar en overgeleverd blijven aan hun eigen verlangen naar macht en overheersing.
In de nieuwe wereld waarin mensen van een andere gezindheid vervuld worden, is hun eerste woord ‘vrede’ en maken zij ruimte voor elkaar. Zij zijn bezield en vervuld van een andere gezindheid en spreken een taal van hoop en vrede. Zij hebben deel aan de ge-zindheid van de Ene die de wereld bedoeld heeft als een tuin zoals het lied van de schepping zingt. De nieuwe taal die daar gesproken wordt lijkt op die van de kinderen waarover ik in het begin sprak. Het is een taal zonder woorden maar vervuld van mensenliefde, van eerbied voor elkaar, een taal die niet vervreemdt maar verbindt. En wie aangeraakt is door die levensadem en ervan vervuld is zal haar spreken, want waar het hart van vol is, loopt de mond van over. Al wie aangeraakt is door de woorden van Jezus, zal doen als hij, een mens van vrede en liefde worden, vervuld van heilige Geest, en als een kind spelen voor het aangezicht van de Ene die ook vandaag tot ons zegt: zie, ik maak alle dingen nieuw. Het moge ons gegeven worden in die nieuwe wereld te wonen!
Naar boven