Het is bijna aan de orde van de dag, een demonstratie, bezetting van een gebouw ,een weg die wordt afgesloten. Acties tegen of voor, groepen van mensen die tegenover elkaar staan. En niet te vergeten al het gedoe op de sociale media. Ik kan er met bewondering naar kijken en mee gaan in het protest, maar op een ander moment erger ik mij aan alle valse gedachten en gebakken lucht, aan het eigenbelang. Aan alle acties zitten twee kanten. En je kunt je afvragen zijn dit profeten of onheilsprofeten
En dan hoor ik vandaag in de eerste lezing over een mens die wordt geroepen om op te staan en wat hij moet zeggen is : “’Dit zegt God, de Heer’ en vervolgens staat er “Ze zullen weten dat er een profeet in hun midden is geweest” Bij het horen van deze woorden moest ik denken aan een tekst uit het dagboek van Etty Hillesum, Op 12 juli 1942 schrijft zij: Het zijn donkere tijden mijn God. Vannacht is het voor het eerst dat ik met brandende ogen slapeloos lag. Iedere dag heeft nu aan zich zelf genoeg. Ik zal je helpen God, dat je het niet in mij begeeft. Er is hier een jonge vrouw aan het woord, die over haar diepste drijfveer durf te spreken, haar ziel op tafel legt. Ondanks de afschuwelijk dreiging van oorlog en concentratiekamp, durft ze te spreken over een woning voor God in ieder van ons. Haar leven eindigt in Auschwitz, alles lijkt voor niets maar tijd en ruimte maken voor het mysterie van leven, voor God maakt haar leven zinvol, Net als bij Ezechiël gaat het niet zo zeer over oplossingen maar over verbondenheid met het mysterie van leven, met God . ‘Ze zullen weten dat er een profeet in hun midden is geweest’ . Meer nog dan het doel gaat het om een houding waarmee je het opneemt voor elkaar, voor de natuur, voor het leven.
In het evangelie van vandaag horen we hoe de buurtbewoners vragen stellen bij die zoon van de timmerman. ’ Wat meent hij wel ‘ of ‘Dat moet hij zeggen, Wat een wijsneus’ . Ook in deze lezing gaat het over profeet zijn, en dan denken wij vaak aan mensen die de toekomst voorspellen. Mensen die waarschuwen en dreigen met hel en verdoemenis, met opkomst of ondergang van bewegingen. Vaak zijn het mensen die goed kijken wat er precies gebeurt, die onderzoek doen en de gevonden inzichten doorgeven. Maar vandaag hoor ik juist in die zin, ‘ze zullen weten dat er een profeet in hun midden is’ , dat er naast feiten en onderzoek, ook een andere kant is en wel je innerlijke kompas ,bevlogenheid, de hartstocht, die kant van profeet zijn is van grotere betekenis dan het voorspellen. De profeet hoort de stem van God en kijkt naar de wereld uit het perspectief van God, Of zoals er letterlijk staat: ‘ Dit zegt God de Heer’ Het is deze hartstocht, deze betrokkenheid die tot uiting komt in het optreden van ware profeten. Niet het resultaat van de boodschap staat voorop, maar de diepe ervaring van ik sta er niet alleen voor, ik wordt gedragen. Wie dit ervaart gaat op een eigen manier kijken. We zongen het zo juist in psalm 123, Op U houd ik mijn hart gericht, ik sla mijn ogen op naar U, die woont in de hemel. Het is kijken zoals een klein kind naar haar ouders kijkt, vragend, bezorgd om wat er gebeurt, alles verwachtend van hen en niet te vergeten ze imiteren in hun gedrag. Zo is het ook met de mens die leeft met God, in alles gericht op zijn woord. En hoe moeilijk en somber situaties ook kunnen zijn dat woord geeft richting en zin.
Misschien mag ik het vertalen naar onze situatie hier in huis. Nu Paul als laatste der dominicanen vertrekt, stellen wij ook de vraag hoe verder. We weten het niet precies. Gaande de weg zullen we ontdekken wat de richting wordt, maar één ding zal moeten blijven dat we luisteren naar het woord van God, dat we ons laten aanspreken, door schrift en traditie, Als we hier wekelijks samenkomen is dat om elkaar, maar op de eerste plaats om te luisteren naar het woord van God en dank zeggen voor zijn aanwezigheid onder ons. Het is ons bezinnen en laten bezielen door het Woord. Een profeet, is een mens die het woord van God spreekt. Een mens die weet heeft van onrecht, die weet dit kan wel en dit is onverantwoord, dit is godgeklaagd. Het is een mens die niet alleen voor zich zelf leeft maar begaan is met anderen, met name met de minstbedeelden.
Zo’n mens was Jezus, hij was vertolker van die opdracht, ‘je moet hen zeggen: Dit zegt God Heer’ . De reacties van de mensen in hun eigen synagoge variëren van ontzag en enthousiasme tot minachting en gewelddadige afwijzing. En we zouden ons af kunnen vragen hoe is dat met mij. Ben ik voorstander of tegenstander. Is de stem van God, die bij uitstek klonk in die man van Nazareth, voor mij een geschenk of een bedreiging. Ik noemde aan het begin Etty Hillesum, in haar dagboek spreekt zij ook over een denkend hart. Het is een mooi verwoording van profeet zijn. Je verstand gebruiken, goed kijken en beschouwen. Maar daarnaast je hart laten spreken, dat betekent liefde en lef laten zien. Moge het ons gegeven zijn