Keer je leven om – die vraag, die uitdaging staat ons te wachten.
Paus Franciscus verwoordt het als volgt in zijn boodschap voor de Veertigdagentijd met de titel: God leidt ons door de woestijn naar de vrijheid.
‘De synodale gestalte van de Kerk, die wij in deze jaren aan het ontdekken en aan het koesteren zijn, suggereert dat de Veertigdagentijd ook een tijd van gemeenschappelijke beslissingen is, van grote en kleine keuzes tegen de stroom in, die in staat zijn het alledaagse leven van de mensen en het leven van een wijk te veranderen: de gewoontes bij het aankopen van goederen, de zorg voor de schepping, de inclusie van wie niet wordt gezien of wordt veracht. Ik nodig iedere christelijke gemeenschap uit om dit te doen: de eigen gelovigen momenten aanbieden om de eigen levensstijl te overdenken; hun de tijd geven om de eigen aanwezigheid in de samenleving en de bijdrage om deze te verbeteren te onderzoeken’.
De veertigdagentijd is nu een paar dagen oud en ik weet niet hoe het u vergaat maar ik vind het iedere keer opnieuw spannend hoe je die tijd kunt en wilt doorbrengen. Hoe geef je eigentijds vasten vorm? Misschien kunnen we straks onder de koffie wat tips uitwisselen. Er worden ons van allerlei kanten mogelijkheden aangereikt: teksten die dagelijks binnenkomen waar je je op kunt abonneren, verhalen van mensen die willen stoppen of minderen met roken en/of drinken. Acties op touw zetten, zoals hier voor het Leger des Heils met de soepfiets in Arnhem. Bijzondere aandacht voor mensen om je heen bijvoorbeeld. Of zoals de Paus ons aanraadt.
Hoe vinden wij in onze onrustige wereld die eigentijdse vorm en houding? Een zoektocht…. en wellicht kunnen de lezingen van vandaag ons helpen.
De eerste lezing van vandaag begint als Noach weer voet op de aarde zet. Na de verwoestende vloed zegt de Eeuwige: ‘Ga de ark uit, samen met je vrouw, je zonen en de vrouwen van je zonen en ook alle dieren’. Noach bouwt een altaar en brengt brandoffers. God raakt geroerd door dit offer. De Naardense Bijbel vertelt: De Ene ruikte de reuke die tot rust brengt en de Ene zegt tot zijn hart: ‘Ik wil niet nóg eens de bloedrode grond verwensen’. Vanuit die ontroering doet de Ene een belofte, Hij/Zij biedt een compleet en totaal nieuw verbond aan. Behalve de bloedrode grond worden ook ‘alle levende wezens’ in dit verbond betrokken. Een éénzijdige verbintenis vanuit God. Hier wordt de Gods Naam zichtbaar: IK BEN DIE IS. De boog in de wolken is het teken van dit nieuwe verbond. Dit Goddelijke JA- woord ligt ten grondslag aan de schepping, aan de geschiedenis van de wereld van God met mensen én heel zijn schepping. Na alles wat er gebeurt, is er altijd de kans opnieuw te beginnen. Zelfs in onze tijd waar genadeloos vernietigd wordt, waar onschuldige mensen worden vermoord, waar de armsten van de wereld onrecht wordt gedaan. Voor ons de kans, de opdracht een nieuwe orde van gerechtigheid te bewerkstelligen.
In het Evangelie van vandaag vertelt Marcus heel kort de bekoring van Jezus in de woestijn. Marcus is altijd kort van stof: de Tijd is vervuld, het Rijk Gods is nabij: bekeert u en gelooft in de Blijde Boodschap. Dit is Marcus zijn voeten uit. Zijn hele Evangelie is een doorlopend appèl, ja, jij ook, iedereen. Luister je wel goed? Als hij een mobieltje had gehad zou hij iedereen gebeld hebben en ons doorlopend bestookt hebben met appjes!! Het gaat bij Marcus om wat Jezus liet zien in zijn leven! Jezus leeft zijn woorden, Hij leeft het Evangelie.
Het is de Geest die Jezus naar de woestijn drijft, een plaats van afzondering, een soort niemandsland. Het staat voor een plek waar je teruggeworpen wordt op jezelf. Tot een heroriëntatie kunt komen. Wie de woestijn intrekt, komt even buiten de gevestigde maatschappelijke orde te staan, waardoor er een uitzuivering kan plaats vinden om te ontdekken waar het in het leven werkelijk om gaat. Jezelf in de juiste houding brengen om een nieuw begin te kunnen maken.
Daarom ook is het de Geest, die Jezus naar de woestijn drijft, en wel vlak na zijn doop. In het Evangelie van Marcus een intense ervaring van geliefd zijn door God. ‘Gij zijt mijn zoon, mijn veelgeliefde, in U heb Ik welbehagen’. Zo’n indringende ervaring kan je leven op z’n kop zetten. De woestijn confronteert Jezus met kwaad en goed – satan en engelen maar met de intense Gods ervaring van de doop en de worsteling om te ontdekken wie je echt bent en hoe je je roeping trouw kunt blijven, kan Jezus die weg gaan.
En juist in die Veertigdagentijd worden wij uitgenodigd/ uitgedaagd om ook onze roeping te onderzoeken, te verstevigen. Veertig dagen de woestijn: afzien en bezinnen, waken voor gerechtigheid, vrede die we winnen. De kern van de verkondiging van de boodschap van Jezus is een blijde boodschap voor wie in de knel zit. Het Rijk Gods als een wereld met goede verhoudingen, geen misbruik van mensen en macht. De komst van dit Godsrijk op aarde is de kern van Jezus’ verkondiging, waarbij vooral aandacht is voor de mensen in de marge van onze maatschappij. Mensen het leven mogelijk maken, in welke vorm ook, kan vooral in de Veertigdagentijd een opdracht voor ons zijn. En we kunnen in het klein beginnen, zegt ook de Paus. Met mensen in je buurt/je wijk overdenken, bezinnen hoe we de wereld beter kunnen maken.
Het Verbond dat de Eeuwige opnieuw sluit is het bewijs dat Hij de mensen en de wereld niet in de steek laat. Net zo onvoorwaardelijk als Jezus na de woestijn de Blijde Boodschap verkondigt. Wij weten hoe het afloopt……Jezus gaat zijn weg ten einde toe. Hij heeft laten zien dat de Eeuwige mensen altijd nabij is – God was erbij – ook op het kruis.
De Eeuwige die altijd zegt: IK ZAL ER ZIJN.