Op mijn bureau heb ik naast mijn bijbel een aantal kleine boekjes staan waar ik regelmatig stukjes uit lees. Een van die boekjes heet: ‘De bekering van een bisschop’. Het zijn toespraken en brieven van Oscar Romero, de vermoorde bisschop van El Salvador. Vandaag, precies 44 jaar geleden, werd hij vermoord. Ik heb al vaker op deze plaats over hem gesproken. Romero was en is voor mij een zeer inspirerend figuur. Hij werd bisschop in een tijd dat er in El Salvador een burgeroorlog woedde. Kleine boeren kwamen in opstand tegen de militairen. Priesters die het opnamen voor het volk werden vermoord. Het was het moment dat ook de bisschop zijn stem liet horen. Tijdens een eucharistie viering, waar hij preekte over de graankorrel die moet sterven om te leven, werd hij doodgeschoten. Toen ik het hoorde, was ik kwaad en viel stil, machteloze stilte maar na enige tijd keerde dat gevoel. Romero werd voor mij een voorganger, een mede gelovige, die in zijn leven heeft laten zien waar het ten diepste omgaat, leven en wel voor iedereen, zorg voor elkaar, liefhebben. Voor velen was hij een voorbeeld. Afbeeldingen van hem werden op vele muren geschilderd en zes jaar geleden werd hij, mede op verzoek van velen in Zuid Amerika, heilig verklaard. Het zijn mensen als Romero, die ons wegen laten zien die leven brengen, vrucht dragen. Mensen die gaan in het voetspoor van die man uit Nazareth. Je kunt hier ook denken aan iemand als Navalny, de bekende Russische dissident die onlangs vermoord in een gevangenenkamp. Wat deze mensen gemeen hebben is dat ze in eerste instantie helemaal niet zo revolutionair waren, maar na confrontatie met armoede en geweld, oog kregen voor de mens in nood, hun mond openden en een tegenstem lieten horen. En gelukkig zijn het niet alleen de grote namen, we zien het ook bij mensen uit onze eigen omgeving, vrijwilligers en professionals, geliefden die zich inzetten voor een leefbare wereld, voor recht en gerechtigheid.
Dit alles in tegenstelling tot machthebbers, mensen die met onderdrukking en geweld overeind blijven. Presidenten, leiders die luidruchtig hun stem laten horen, die te pas en te onpas twitteren, die zeggen van alles te regelen maar uiteindelijk alleen aan zichzelf denken. Bestuurders, kerkelijke leiders die uit zijn op behoud en eigen gewin. Hoog te paard gaat onrecht langs de wegen dicht Huub Oosterhuis in een van zijn liederen. Het onderscheid tussen deze hoog te paard gezeten mensen en de mensen die dienstbaar willen zijn is, dat de een uit is op eigen gewin, terwijl de ander zich zorgen maakt om de gemeenschap, het gezamenlijk belang.
Deze tegenstelling wordt vandaag verbeeld in het verhaal van de intocht in Jeruzalem. Jezus gezeten op een veulen, een jong van een lastdier, niet hoog te paard. Mensen zijn enthousiast over deze man, wat hij heeft gezegd en wat hij heeft gedaan. Men juicht hem toe, Hosanna. In het relatief korte leven van Jezus heeft hij laten zien wat belangrijk is , wat tot leven strekt, zorg en aandacht, liefde voor elkaar. Als wij dan vandaag horen over de vijgenboom die geen vruchten draagt, is dat een vraag aan ons, waar staan wij ? Gaan ook wij op die weg van dienstbaarheid en aandacht?
Jesaja zegt het vandaag: God heeft mij een mond gegeven om te spreken een oor om te luisteren. Ik heb mijn gezicht niet verborgen, God de heer zal mij helpen. Het is dit vertrouwen dit geloof in de weg van de Eeuwige die ons telkens opnieuw mag aanzetten tot dienstbaarheid en liefde naar elkaar. Beeld en gelijkenis van hem die leeft , de mensen zoon. Hij heeft geen macht begeerd geen aanzien als een God.
In het evangelie van Marcus met name in het laatste gedeelte zien we Jezus telkens opnieuw op weg gaan , van en terug naar Bethanië, hij is onderweg. Onderweg zijn in het leven gaat soms langs mooie bloemrijke wegen , maar ook over rotsen en door het water. Het leven vraagt soms offers en zijn we bereid die te dragen? Als wij horen van de moord op een bisschop of de moord op een oppositie leider dan worden we stil, we worden sprakeloos, wat gebeurt hier? Woede en verdriet gaan in ons te keer, maar tegelijk is er ook bewondering, een gevoel van dit is de juiste weg. Paulus noemt het de dwaasheid van het kruis.
We gaan de stille, de goede week in. Een week waarin we de kruisweg van Jezus gedenken. Net als Jezus lopen we langs al die plaatsen van bovenzaal en gerechtshof van paleis en calvarie, van Betfaghé en Bethanië. Bethanië als plaats waar Maria en Martha en Lazarus woonden .letterlijk betekent Bethanië het huis van de armen. Als wij Jezus willen volgen, worden we uitgenodigd om te luisteren naar de armen, de mensen aan de onderkant, de vluchtelingen. Dat is een weg die niet altijd in dank wordt afgenomen die mensen het leven heeft gekost, maar wel de weg die uiteindelijk tot leven voert.
Moge de komende week voor ons een stille week zijn, een tijd van bezinning , van luisteren, van een hernieuwde oriëntatie op onze relatie met de levende. Stil staan bij leven en dood, Op de tonen van het lied: Een woord is voldoende als ons hart gaat spreken is een woord voldoende. Liefde